Skírnir - 01.08.1912, Side 90

280
Ritfregnir.
ins og gróðrarfar og loks dyrariki þess. Ýmsir af þessuiu köflum
eru aftur í mörgum undirdeildum, eftir efni, og sjnir þetta, hve
margbreyttan fróðleik bókin hefir að geyma, fróðleik, sem tíðast er
klæddur í svo alþýðlegau búning, að flestum mönnum, sem annars
geta skilið mæit mál, en vorkunnarlaust að hafa fult gagn af bók-
inni, með því líka að sk/randi inngangur er að þeim köflum, sem
hættast er við að almenning mundi vanta skilyrði fyrir skilningi á
efninu í. Bókin er því regluleg alþ/ðubók, sem eg b/st við að nái
með tímanum mikilli hylli hjá öllum þeim mönnum, lærðum og
ólærðum, sem hafa ánægju af fræðslu, sórstaklega um náttúru lands
vors. En hún hefir líka afarmikið vísindagildi, og eg hygg að
það megi fyllilega jafna henni, það sem hún nær, við hina frægu
ferðabók þeirra Eggerts og Bjarna, nema að hún hefir þann kost
fyrir oss, fram yfir hana, að hún er samin á íslenzku, að eg ekki
nefni það, að hún hvílir á þeirri þekkingu, sem menn hafa á
náttúru landsins í byrjun 20. aldar, en hún er æði mikið meiri, en
sú þakking, sem menn höfðu á síðari hluta 18. aldar. — Við
þetta bætist allur sá fjöldi af heimildarritum, sem höf. vitnar f,
og hl/tur að vera mikils virði fyrir þá sem vilja rannsaka sögu
landssins og náttúru; í þessu tilliti gefur bókin Landfræðissögu
höfundarins lítið eftir.
Þessi íslandsl/sing Þorvaldar er eins og góður og fróður fylgd-
armaður, sem vísar mönnum veginn um landið þvert og endilangt,
yfir fjöll og firnindi, hraun og m/rar, öræfi og sanda, ár og vötn
og sjóinn með, og fræðir mann um hvað eina, sem fyrir augun
ber, og það er harla mart og margvíslegt; og það er ekki að furða,
þó að bókin só góður vegvísari, því að hún er í því tilliti sama
og höfundurinn sjálfur, en hann er líklega kunnugri landinu,
náttúru þess og sögu, en nokkur annar maður, sem nú er uppi,.
og er svo lótt um að lysa og segja frá, eins og margir kannast við
af eldri ritum hans, að maður þreytist seint við lesturinn. Skemti-
legastir eru, finst mér, kaflarnir um árferði, jökla, hraun og eld-
fjöll, enda á höfundur fáa sína líka í jarðeldafræði. Annars er
ógerningur að fara að tala ytarlega um hvern einstakan kaflar
það yrði of langt mál. — Til sk/ringar og stuðnings I/singum
og efni er í bókinni margt af kortum og fjöldi mynda, eftir útlenda
eða innlenda menn, og margar þeirra mjög góðar. —■ Prentun og
frágangur eru góð, nema hvað vantar allvíða brodda yfir stóra stafi.
Ómögulegt er hjá því að komast, að eitthvað só af villum eða
ónákvæmni í svona stóru riti og jatn-fjölbreyttu að efni, er einn-