Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Qupperneq 17

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Qupperneq 17
r 17 með sjer, vóru véböndin ekki annað en bönd, en engin girðing úr torfi, grjóti eða trje, og mega menn því eigi búast við að finna neinar menjar þeirra á þingstöðunum. þ>essi vébönd hafa verið ætluð til hins sama og reitirnir, sem ristir vóru kring um dómana á alþingi, og hefir dómandapallurinn eða hin hringmyndaða upp- hækkun, sem dómendur sátu á, verið innan í þeim. Um lögrjettu á hjeraðsþingum er hvergi getið nema í Grettlu, sem áður er sagt, en staðurinn er vafasamur, og lýsir ekki fyrirkomulagi lögrjettunn- ar. Hafi sjerstök lögrjetta nokkurntíma verið á hjeraðsþingunum, hefir lögrjettustæðið eflaust verið útbúið á sama hátt og dómstæð- in. Hjer og hvar út um allt land, bæði á þingstöðum og annarstað- ar, sjást hringmynduð tóttarbrot, sem vanalega bera nafnið lögrjetta eða dómhringurh J>ar sem þessi tóttarbrot koma fyrir á þingstöð- um, er ekki ólíklegt, að þau sjeu í raun og veru gamall dóm- hringur, leifar af palli þeim, sem dómendur sátu á. Aptur á móti munu flestar slíkar tóttir, sem sýndar eru annarstaðar en á þing- stöðunum, vera til orðnar eptir það, að landið komst undir konung, og eru þær líklega víðast menjar eptir þing þau, sem sýslumenn konungs hjeldu á ári hverju, eptir það að þjóðveldið leið undir lok1 2. Jeg get um þetta vísað til íslands lýsingar Kr. Kálunds I, bls. 21—22 neðanmáls. J>að er víst að sýslumenn dæmdu á þingum þessum um mál manna ásamt meðdómsmönnum sínum, og fylgdu þeim allt fram að árinu 1682 lögrjettumenn úr sýslu þeirra, sem þá lík- lega optast hafa dæmt með sýslumanni3. J>að má telja líklegt, að þessir dómar sýslumanna hafi verið kallaðir lögrjettur, þegar fram liðu stundir og munur sá gleymdist, sem hin fornu lög þjóðveldis- ins höfðu gjört á lögrjettu og dómum. J>etta lögrjettunafn hefir þá einnig verið gefið dómstæðinu, og er þá auðskilið, hvernig á því stendur, að þessar „lögrjettur11 eða „dómhr?ngar“ koma svo víða fyr- ir. Sumar af þessum tóttum eru ef til vill ekki annað en gömul fjárbyrgi eða rjettir eða þvílíkt, en aptur á móti er það þó ekki ó- hugsandi, að nokkrar af þeim kunni enda að vera frá þjóðveldis- tímanum, og sjeu leifar eptir þá dóma, sem ekki vóru bundnir við skapþingin heldur vóru haldnir víðs vegar um hjeröð, eptir því sem á stóð í hvert skipti, t. a. m. eptir fjeránsdóma, skuldadóma, engi- dóma, hreppadóma4 *. En hvað sem um það er, þá er eflaust lög- rjettunafnið á þessum tóttum yngra en frá þjóðveldistímanum. 1) Sjá Kálund: Hist.-topogr. beskrivelse af Island II, realregister, bls. 509, undir orðinu : Fortidslævninger. 2) Jónsb. þegnsk. 2. k. J. Arnesen : Isl. Kettergang bls. 435-—439. 3) Sjá J. Arnesen : Isl. Kettergang bls. 471. 4) Sbr. orðasafn V. Finsens við Grágás Khöfn 1883 undir orðiuu dómr (bls. 596). 3
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.