Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Síða 70

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Síða 70
64 þá var þar grafinn kirkjugarðr; en undir altarisstaðnum þá fundust manna bein. þau váru miklu stœrri en annarra manna bein. þ»ykk- jast menn vita af sögn gamalla manna, at mundi verit hafa bein Egils. þar var þá Skapti prestr þórarinsson, vitr maðr. Hann tók þá hausinn Egils ok setti á kirkjugarðinn. Var haussinn undar- liga mikill, en hitt þótti þó meir frá líkindum, hversu þungr hann var. Haussinn var allr báróttr utan, svá sem hörpuskel. þá vildi Skapti forvitnast um þykkleik haussins. Tók hann þá handexi vel mikla ok reiddi annarri hendi sem harðast ok laust hamrinum á hausinn ok vildi brjóta. En þar sem á kom, hvítnaði við, enn ekki dalaði eða sprakk; ok má af slíku marka, at hauss sá mundi eigi auðskœðr fyrir höggum smámennis, meðan svörðr ok hold fylgdi. Bein Egils váru lögð niðr í utanverðum kirkjugarðinum at Mosfelli“. jpegar fara skal eftir því sem þessi útgáfa segir, þá var það eðlilegt, að kalla þá kirkju að Mosfelli, sem Grímr lét byggja, þó að hún væri kippkorn fyrir utan bœinn; til þessþurftu Mosfellin vissulega ekki að hafa verið tvö og þá meðan sá staðr, sem kirkjan stóð á, ekki hafði fengið neitt sérstakt nafn, þvíað Hrísbrúarnafnið mun ekki hafa orðið til fyrr enn síðar. það er auðvitað, að hefði hinn forni bœr staðið þar sem Hrísbrú er, þá hefði bæði bœrinn og kirkjan verið fœrð hvorttveggja undir eins, enn eigi kirkjan skilin ein eftir. Hefði það þótt illa við eiga að hafa kirkjuna nokkuð frá bœnum í hinni fyrstu kristni, þá átti það því verr við á síðara tima, þegar kristnin jókst og kirkjurnar urðu því nauðsynlegri og helgari. Flutningr á bœnum og kirkjunni hefði því hlotið að standa í sambandi hvort við annað. Enn nú er hér alls ekki nefndr neinn bœjarflutningr, þar sem um kirkjuna er ljóslega tekið fram ; höfundr Egils s. — sem er einhver vor skilmerkilegasta saga — hefði vissulega ekki slept úr því atriði um bœjarflutninginn, og það við þetta tœkifœri, þegar hann fer að segja frá nákvæmlega, hefði hann átt sér stað; í öðrum sögum er líka oft getið um, þegar bœir vóru fœrðir, og þó það væri miðr nafnkendir bœir enn Mosfell hefir verið. það er og enn eitt, sem ræðr úrslitum þessa máls. Á Hrísbrú sjást eng- ar fornar tóttir, það segir og síra Magnús líka, og engir fornir túngarðar finnast þar. Menn verða þó að játa, að einhver slík kennimerki hlyti að sjást á Hrísbrú. hefði stórbýli staðið þar um 250 ár1; enn þar á móti sést enn nokkur vottr fyrir, þar sem kirkjan hefir átt að standa norðvestr frá bœnum; þar er enn kall- 1) Mér finst það sennilegt, sem dr. Jón þorkelsson rektor heldr, að sá Skapti prestr þórarinsson, sem var við kirkjuflutninginn, sé sá sami, sem nefndr er í prestatali í Yiðbœti við Landn. 1843, bls. 384 ; sjá formálann fyrir Egilss. bls. 5-—6. Hefir þá kirkjan verið fœrð heim að Mosfelli ein- hvern tíma á árunum 1130—1160.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.