Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Side 78

72
rit eru samdóma um að Egill fór fyrir, þvíað engin brekka er
önnur til, og allra sizt á Hrísbrú; þetta er því svo rétt orðað, sem
bezt má vera, og á einungis við Mosfell, þar sem segir; „Fara
þeir síðan ofan eptir túninu ok fyrir brekku þá, er þar verðr“.
þ>að eru einmitt þessi orð sögunnar, sem stríða beinlínis á móti
því, að Mosfellsbœrinn hafi staðið úti á Hrísbrú. Sira Magnús í-
myndar sér, sem fyrr segir, að það hafi verið alt ein túnlengja milli
Hrisbrúar og Mosfells, sem aldrei hefir þó verið: enn látum það
þó vera; setjum nú svo. þ>á átti það að heita, að fara „ofan eptir
túninu“, að fara frá Hrísbrú og austr að Mosfelli, eða austr á brekk-
un, þar sem bœrinn stendr, þvíað til að geta farið „fyrir brekk-
una“—„ofan fyrir brekkuna“ Hr. útg. — þurfti maðr fyrst að vera
uppi á henni; enn þetta er nú alveg þvert á móti því, sem rétt
er. það er rettmæli að segja „upp að Mosfelli“ frá Hrisbrú, því-
að þá er farið upp með fellinu í beina stefnu frá sjó til fjalls,
og það er sem kunnugt er, ætið kallað að fara „upp“,
þegar um nokkuð langan kipp er að rœða, og ekki er að
steypa sér ofan af neinni brekku eðr hæð, sem hér er ekki heldr
tilfellið ; þessi vegr er þó um 300 faðma.1 þ>að er nú vanalega
kallað „austr“ eða „heim“ að Mosfelli frá Hrísbrú; sumir kalla það
upp að Mosfelli; alt þetta er réttmæli; enn enginn kallar það „of-
an“ að Mosfelli, sem ekki er við að búast. Fyrir framan bœinn á
Mosfelli er fyrst hlaðið, sem vanalega gerist; þá koma kálgarðar
og ná alt fram á brekkuna; eg hefði þvíhaldið, að þetta væri rétt-
mæli að segja: „ofan eftir túninu“, þegar Egill fór ofan fyrirbrekk-
una og ætlaði suðr til lauganna, að hann sagði; þvíað ofan túnið
hlaut hann að fara. Eg get því ekki séð, að nokkur geti heimtað
af ritara sögunnar nákvæmari frásögn, jafnvel þótt hann hefði ritað
þetta á staðnum- í hvarfi undir brekkunni gat Egill verið, svo
lengi sem hann vildi; hann gat beðið þar, hefði honum þótt þess
þurfa, til að sitja heimafólkið af stokki; enn auðvitað er, að hann
hefir ekki farið af stað um kveldið, fyrri en hann vissi, að allir vóru
í rekkju, þvíað vita mátti hann, að menn myndi forvitnast, hefði
þeir vitað, að hann fór með silfrkisturnar.
Gil það, sem sögurnar tala um að gangi ofan úr fjalli fyrir austan
garð á Mosfelli—„mikid“ bœtir Hr. útg. við — það er fyrir austan
túnið á minna Mosfelli og er gljúfragil mikið upp frá; það er nú
kallað Kýrgil. J>etta er því rétt, þvíað Minna Mosfell hefir þá ekki
verið bygt, sem fyrr segir, og Mosfells tún hefir náð þangað austr.
1) Eg hefi ekki mælt þetta sjálfr, enn eg trúi síra Magnúsi fyrir því,
sem var hér svo kunnugr og skrifar að öðru leyti svo greinilega um þetta
mál; enn þessar vegalengdir svara því, sem hann segir; í þessu efni kemr
ekki upp á nokkura faðma.