Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Blaðsíða 124

118
395: „Atfanga-dag jóla riðu þeir um Bratta-brekku, ok kómu er
rökvit var í Norðrár-dal. Riðu þeir þá frá Orækja og Sturla
með átta tigi manna; enn öðru liði stefndu þeir til Brúar til mótz
við sik. þ>eir riðu í Síðu-múla og spurðu þar til sannz, at Klœngr
var í Reykjaholti, hafði hann þar komið fyrir þorláks-messu.
Hafði hann haft utan á fjórða tigi manna. Var þar Koðrán Svart-
höfðason, ok fleiri bœndr af Nesjum; þar var ok margt héraðs-
manna fyrir, svá at allz var nær átta tigum. J>ar var virki örugt
um bœinn í Reykjaholti, er Snorri lét gjöra. þeir Klœngr höfðu
hestvörð við Brú ok öll vöð á Hvítá nema Steinsvað; þar hafði
eigi geymt verit. En þeir Orœkja riðu þat vaðit. Ok höfðu stigu
frá Skáney en annan frá Gríms-stöðum. Vakat var í Reykjaholti
ok sá þeir, er þeir máttu, reiðina, ok vöktu þá menn upp. En
Orœkju bar skjótt at. Ok riðu þeir Orœkja í kirkjugarð ok settu
stiga við dyrr þær er þar vóru. En Sturla reið til dyra þeirra er
til laugar vóru ok settu þar stiga við; ok gengu þeir þar upp
fylgdarmenn hans, ok kómu þeir jafnsnemma at uppganginum f
virkit, Ingjaldr Geirmundarson ok Klœngs-menn, þeir er út ætluðu.
Lagði Ingjaldr til þess er fyrst gekk, ok hrökk sá inn f húsin, ok
leituðu þeir síðar ekki útgöngu. Fóru þeir Sturla þá upp á húsin
ok sd menn í Ijórana. Höfðu þeir Klœngr þá vápn sín, ok gengu
um skálann". Um Brú — Hvítárbrú skal síðar talað; enn alt það,
sem Reykjaholti við kemr, er í þeim atriðum, sem hér er um að
rœða, það sama sem á fyrri staðnum, og sýnir það samkvæmni í
frásögninni, enda mun þetta tvent ritað af einum og sama manni.
Hér er enn talað um pær dyr, er til laitgar vóru, og aðrar kirkju-
garðsmegin eða að norðanverðu. jþessar dyr, sem sneru að laug-
inni, eru því enn sönnun fyrir því, að skáli Snorra hefir staðið austr
þar sem áðr er sagt; þaðan er og styzt til laugarinnar, og sést
þangað, enn eystra hornið á laugarhólnum er nú á milli laugarinnar
og bœjarins, sem er allr vestr í stefnu. J>að er beint tekið fram,
að Snorri hafi látið gera virkið. Líklegast þykir mér, að það hafi
verið gert af tré. Snorri hafði vel efni og atferli til þess, þar sem
hann var einn ríkastr maðr á íslandi á sinni tfð. Hefði virkið ver-
ið úr torfi og grjóti, hlyti grjótið úr því einhvers staðar að sjást,
þvíað ekki hefði það verið borið í burtu, heldr notað; enn í veggj-
unum í bœnum í Reykjaholti er nú lítið um grjót. Hefði virkið verið
ur tómu torfi og mold, hlyti einhverjar leifar að sjást af þvf ein-
hvers staðar. þ>að hefir verið mikið mannvirki, þar sem hér var
mikil bygging. Virkisveggirnir hefði hlotið að vera ákaflega
þykkvir, þar sem þeir vóru svo háir, að ekki varð komizt upp
nema með þvf að setja við stiga eða lyfta manni upp. þ>ótt virkið
hefði verið úr tré, þá gat eins heitið virkisveggr; timbrveggr er
t. d. kallaðr á timbrhúsi.