Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1966, Qupperneq 60

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1966, Qupperneq 60
60 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS ur dyrastafi, sem felldir eru ofan í aurstokk og upp í dyratré, sem aftur er fellt í stöpla um það bil tuttugu sentímetrum fyrir neðan bita. Milli dyratrés og bita eru fjórir pílárar, en í bilinu milli dyra- stafa og stöpla eru fimm stuttslár annars vegar, en fjórar hins vegar, ein hefur fallið í burtu. Framhliðin hefur líkan umbúnað, nema hvað þverslár koma í stað hurðar, þær eru fjórar og stuttslár jafnmargar. Hér við bætast rimlar, sem negldir eru aftan á slár og pílára. Vatns- bretti eru framan og aftan undir reisifjöl, þar yfir vindskeiðar og að framan leifar af krossi. Ekki er ég nógu fróður til að dæma um aldur viðanna, en við lauslega athugun virðast stöplar, syllur, bitar og þak vera samstætt, en rimlar, skakkslár og langslár vera sitt úr hverri áttinni og seinni viðbætur. Töluverður fúi er kominn í aur- stokka og neðstu hluta stöplanna, einnig er reisifjölin á þaki feyskin orðin, einkum sunnan megin. Að öðru leyti er klukknaport þetta ekki í sem verstu standi, og ætti að vera auðvelt að gera við það og halda því við um langan aldur. Klukknaportið á Möðruvöllum er í alla staði merkileg menningar- söguleg heimild, og gléðjast ber yfir því, að nú skuli það vera komið á þjóðminjaskrá (1962) til varðveizlu ókomnum kynslóðum. Tvö atriði tel ég þó merkust. Annað er trélás í norðausturhorni þess, hitt er hallinn á framstöplunum. Ætla má, að norðausturhornið hafi orðið fyrir minnstu hnjaski af veðri og vindum og því líklegt, að einmitt þar finnist upprunalegust gerð hússins. í rauninni má segja, að þriðja forna minnið blasi við sjónum, strax og hús þetta er litið augum, en það eru sylluendarnir fram og aftur úr stöplum. Þetta minni er þó ekki einstakt eins og hin tvö, því að sjá má merki þess á öðrum gömlum húsum á Islandi, en er þó í nánum tengslum við fyrstnefnda minnið, hornlásinn. Hér er um leifar af gamalli tré- smíði að ræða, og má rekja ætt þess alla vegu til Noregs, trésmíði, sem ég vil nefna stafverk og verið hefur ráðandi á hinu norræna menningarsvæði fyrr á öldum. Hvorki er tími né tækifæri til að ræða þá fullyrðingu hér, hváð þá sanna hana, en lás þessi fyrrnefndur er þó eitt sönnunargagnið af mörgum. Lítum á teikningu af gömlu norsku stafverki (mynd bls. 61) og athugum þar samsetningu syllu og hornstafs. Syllan nær nokkuð út fyrir stöpulinn eins og á klukkna- portinu, ennfremur má greina á syllunni hak, sem fellur að stöplin- um. Til hvers er það? Það er bæði til þess að skorða stafinn betur og veita viðspyrnu þeim þrýstingi, er þéttkíldar þiljurnar valda. Slíkt hak sjáum við einnig í enda syllunnar í klukknaportinu, að vísu er hér ekki um algjöra hliðstæðu að ræða, enda er eðli þessara húsa
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.