Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1994, Qupperneq 25

STEINUNN KRISTJÁNSDÓTTIR
KLAUSTUREYJAN Á SUNDUM
Yfirlit Viðeyjarrannsókna
Inngangur
Grein þessi byggir á fyrirlestri um fornleifarannsókn í Viðey, sem höf-
undur hélt á aðalfundi Hins íslenska fornleifafélags í desember 1994.
I upphafi verður saga Viðeyjar rifjuð upp í fáum orðum og að því loknu
fjallað í stuttu máli um klausturhald hérlendis og erlendis á miðöldum.
Greint verður frá vitnisburði fornleifa um búsetu í Viðey og drepið á nokkr-
ar greiningar sem gerðar hafa verið í sambandi við rannsóknina. Einnig
verður stuttlega greint frá athyglisverðum gripum og innanstokksmunum
sem fundist hafa við uppgröftinn. Að lokum skýrir greinarhöfundur frá
túlkun sinni og hugmyndum um búsetu í Viðey.
Rannsókn í Viðey hófst undir stjórn Mjallar Snæsdóttur og Sigurðar
Bergsteinssonar sumarið 1987. Arið eftir tók Margrét Hallgrímsdóttir við
stjórn rannsóknarinnar og kom greinarhöfundur til samstarfs sumarið
1994. Auk greinarhöfundar og Margrétar Hallgrímsdóttur hafa Anna Lísa
Guðmundsdóttir jarðfræðingur og Guðrún Harðardóttir forvörður unnið
að rannsókninni árið um kring en fjölmargir aðrir hafa unnið við upp-
gröftinn á sumrin. Þetta fólk á allt þakkir skildar fyrir vel unnin störf.
Borgarsjóður kostar fornleifarannsóknina í Viðey, sem Árbæjarsafn ann-
ast.
Saga byggðar í Viðey
Tveir mestu höfðingjar landsins á Sturlungaöld, Þorvaldur Gissurarson
og Snorri Sturluson, stofnsettu klaustur í Viðey árið 1226.' Magnús Gissur-
arson, biskup í Skálholti, vígði klaustrið og var það af Ágústínusarreglu.’
Röskum 100 árum seinna, nánar liltekið árið 1344, var regla Ágústínusar
afnumin tímabundið og Benediktsreglu komið á hennar í stað. Átta árum
síðar var aftur komið á Ágústínusarreglu í Viðey3 og var klaustrið starf-
rækt fram undir miðja 16. öld.4