Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1994, Page 109

SAGA DAGANNA
113
anna, er því mikilvægur liður í víðtækara starfi og við samningu ritsins
byggir hann á langri reynslu við alþýðlega miðlun á niðurstöðum fræði-
legrar efnissöfnunar og kannana. í þessu starfi hefur hann ekki síst fengist
við hátíðir og merkisdaga ársins og nrannsævinnar.
Saga daganna er mikið rit að vöxtum eða alls 829 blaðsíður. Þar af fyllir
meginmál ritsins 689 blaðsíður. Skiptist það í inngang, er hefur að geyma
almennan fræðilegan hluta ritsins og 66 sjálfstæða kafla, er fjalla um ein-
staka tilhaldsdaga eða sérstök tímabil (t. d. langaföstu, þorra og dymbil-
viku). Hefst yfirferðin með sumardeginum fyrsta, en lýkur með páskum. I
bókarauka er að finna skrá yfir dýrlinga í almanaki, heimildaskrá, mynda-
skrá, enskan útdrátt og loks atriðisorðaskrá.
Höfundur tekur efni sitt nokkuð mismunandi tökum, eftir því um
hvaða hátíð er að ræða. Virðist mat hans í þessu vera traust. Hann á auð-
velt með að greina milli aðalatriða og aukaatriða og getur auk þess vísað
til nákvæmra frumrannsókna sinna á einstökum siðum og venjum, er birst
hafa annars staðar.
í Skrá yfir dýrlinga í almanaki eru teknir upp þeir dýrlingar, sem nú
eru nefndir í Almanaki Hins íslenska þjóðvinafélags, sögð eru deili á
þeim, getið hvort daga þeirra var að finna í íslenskum kristinrétti og hversu
mikil helgi var á þeim, hvort þeir voru verndarar kirkna og hvort tii hafi
verið um þá sögur á íslensku. Loks er rakinn ferill þeirra í prentuðum
almanökum eftir siðbreytingu. Er árinu fylgt í þessu efni. Réttara væri því
að nefna skrá þessa „Dýrlingadagar í almanaki".
Skrá yfir heimildir og hjálpargögn skiptist í prentaðar heimildir, óprent-
aðar heimildir, viðmælendur og heimildarmenn þjóðháttadeildar Þjóð-
minjasafns íslands. Aftur á móti er ekki gerður greinarmunur á frumheim-
ildum og hjálpargögnum af öðru tagi, eins og oft er gert í fræðiritum.
Atriðisorðaskráin tekur til atriðisorða í eiginlegri merkingu sem og
manna- og staðanafna, allt í einni stafrófsröð. Virðist skráin ítarleg, ná-
kvæm og vel unnin og eykur hún notagildi verksins til mikilla muna.
Ljóst er, að höfundur, samstarfsfólk hans og útgefandi hafa kostað
kapps um að gera ritið sem best úr garði og sem aðgengilegast. Inngangur
( 23 bls.) skiptist í 8 undirkafla, er gerir það að verkum að auðvelt er að fá
heildarsýn yfir efni hans. Hver hinna sjálfstæðu kafla hefst á efnisútdrætti
og á spássíum eru efnisorð. Öll þessi atriði stuðla að því, að ritið er auð-
læsilegt og þjónar vel tilgangi sínum sem handbók. I nokkrum tilvikum
virðast efnisorð þó hafa hliðrast nokkuð miðað við meginmál og á stöku
stað eru þau vart nægilega lýsandi. Tilvísanir fylgja í lok hvers kafla. Þetta
er ókostur á ritinu, þar sem nú á dögurn er mun auðveldara en áður var
að birta tilvísanir neðanmáls á hverri síðu, en er samt ásættanlegt. Loks er