Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2000, Blaðsíða 212

216
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Niðurlag
Þó víst megi telja að baðlaug hafi verið við Laugarvatn, eða í það
minnsta í Laugardal, á miðöldum er ekkert sem bendir til að það sé sama
laug og sú sem nú er kölluð Vígðalaug. Elsta heimild um laugina er frá
1840 en það var ekki fyrr en tæpri öld síðar að farið var að kalla hana
Vígðulaug og tengja hana við frásögn Kristni sögu um heitavatnsskírn
sunnanmanna og Norðlendinga eftir kristnitökuna árið 1000. Ekkert
bendir til að sagnir um þetta efni hafi verið tengdar lauginni á 19. öld,
enda væri það með ólíkindum ef það hefði farið fram hjá Kristian Kál-
und sem þó kom að lauginni og lýsir henni. A þeim tíma virðast heima-
menn á Laugarvatni hafa haft trú á lækningamátt vatnsins úr lauginni, og
væri af því réttast að flokka hana með Gvendarbrunnum. Hinsvegar er
ljóst að hún hefur verið hlaðin til baða, og er ekkert sem útilokar að
hleðslan geti verið allforn þó tæplega sé hún frá miðöldum. Uppgröftur
við laugina leiddi ekkert i ljós um aldur hennar, en hann sýndi að laugin
hefur haldið sínu upphaflega formi og ekki verið minnkuð eða henni
breytt á annan hátt.
I raun má líta á Vígðulaug sem vitnisburð um að baðferðir, eins og
víða er líst í fornritum, hafi haldist fram eftir öldum. Þó að hún sé líklega
ekki sama laugin og Reykjalaug Kristni sögu má líta á hana sem arftaka
hennar, hlaðna á nýjum stað á seinni öldum til að gegna sama hlutverki.
Þakkir
Höfundur vill koma á framfæri sérstökum þökkum til Rannveigar Páls-
dóttur og Kristins R. Kristmundssonar fyrir höfðinglegar móttökur og
stuðning við rannsóknina. Einnig til Ragnars Edvardssonar fornleifafræð-
ings sem tók þátt í rannsókninni og teiknaði laugina. Þá eiga Pétur Þor-
valdsson og Guðmundur R.Valtýsson þakkir skildar.