Eimreiðin - 01.01.1921, Side 60

60
AÐFLUTNINGSBANNIÐ
[EIMREIÐIN
atvinnu af þvi að rita á móti banninu, var fyrirgefandi,
því þar sem eigingirnin og fégræðgin þyrlar upp inold-
viðri er ekki að búast við fögrum og víðum sjóndeildar-
hring. Það var síður hægt að réttlæta þá, er á verði skyldu
standa lögum samkvæmt og hina, sem ljós mentunarinnar
átti að lýsa út yfir takmark fávisku og eigingirni, inn á
svið þróunar og mannkærleika. Hér eiga þó ekki allir
óskift mál, síður en svo. Hinn góði málstaður á, sem
betur fer, marga mæta menn úr öllum flokkum.
Erfidleikarnir, sem bannlögin eiga við að stríða.
Því verður eigi neitað, að erfiðleikarnir hafa verið og
eru margvíslegir. Eigingirnin hefir þó verið róttækust af
þeim öllum. Af hennar rótum er andúð blaðanna sprottin.
Hefir hún gert lögunum meira ógagn en alt hitt til sam-
ans. Blöð, sem hafa jafnvel bent mönnum, á hvernig
brugga mætti i heimahúsum og hvatt hafa menn leynt og
Ijóst til þess að veikja veldi laganna eru skyldug um
miklu fleiri brot en nokkrir aðrir. Smj'glun lögbrjótanna,
andúð og afskiftaleysi löggæslunnar var ekkert í saman-
burði við andúð blaðanna. Því er nú einu sinni þann veg
farið, að blöðin hafa vald. Menn geta þeytt frá sér grein,
sem þeir hafa lesið og fordæmt hana, samt situr eitthvað
eftir, sem valdið getur áhrifum síðar meir. Hafið þér aldrei
heyrt menn segja: Eg veit þetta er satt, eg las það sjálfur
á prenti? Það felsl miklu meira í þessum orðum en menn
gera sér alment grein fyrir. Lítið á moldviðrið, sem blöð-
in að jafnaði þyrla upp við hverjar kosningar og takið
eftir áhrifunum. Þá munuð þér viðurkenna að þessi skoð-
un mín sé rétt. Ef stjórnarvöldin gerðu sér nægilega Ijósa
grein fyrir þvi, hve mikil völd blöðin hafa og hve mikil
áhrif þau geta haft á uppeldi og hugsunarhátt þjóðar-
innar, myndi vart sérhverjum snáp hleypt skilyrðislaust
að ritstjórn. Væri það staðreynd, að einungis góð blöð,
mótuðu hugsunarháttinn væri alt öðru máli að gegna, en
það er síður en svo sé. Hin blöðin móta engu síður.
Það er enginn efi á því, að andbanningablöðin eiga stærst-
an þáttinn í því, hvernig komið er fyrir bannmálinu. Ef