Eimreiðin - 01.01.1921, Side 76

76
UM LISTIR ALMENT
[EIMREIÐliVC
Trúin er máttur, óþektur og of lítið notaður. Þar varðar
mestu að trúa vel. Bölsýnið er ein af þeim spillingum,
sem okkur bafa borist frá Danskinum. Hver sem læknað
getur það þjóðarböl, hefir gert skyldu sína í lífinu. Svo
er máttur viljans mikill, að næstum alt sem maðurinn
vill, það er eða verður. Mikið má ef vel vill.
Barnið endurtekur ekki þann leik, sem það einu sinni
hefir náð, heldur byrjar það á nýjum og erfiðari. Allir
menn eru börn, að eins mismunandi stór. Listamaðurinn
spreytir sig ekki á því sem er auðveldast, heldur á því
sem er erfiðast. það fullkomnasta og fegursta sem við
þekkjum af verkum skaparans (= lögmál náttúrunnar?)
er mannslíkaminn. Hann er fullkomið listaverk út af fyrir
sig. Þessvegna skyldi enginn hneykslast á að sjá nakinn
likama á listaverki. Fötin hylja fegurðina, einkum þegar
þau eru jafn luraleg og nú á sér stað. Tískan er líka til
fyrirstöðu. fað kemur skýrast og skoplegast fram, þegar
horft er á gamlar kvikmyndir. Tískan tekur fegurð og
þægindi aldrei til greina.
Listamaðurinn verður að framsetja hugsjón sína með
táknum þeirra hluta, sem við þekkjum og skiljum. Hvernig
færi það á málverki að láta t. d. kýr tákna »Sorg«? Það
gæti að eins átt sér stað, þegar um »kýr-sorg« væri að
ræða. Við skiljum ekki hina óæðri meðbræður okkar,
dýrin, annars værum vér miskunnsamari við þau. Og
hvernig ættum við þá að skilja guð, sem við ekki þekkj-
um og á að vera manninum meiri?.
Hvað þekkir þú fegurra, heldur en ýturvaxna konu,
fagurlimaða og velviljaða? Fegurð er ekki að eins hör-
undsmýkt og vöðvaprýði, heldur einnig lyndiseinkunn,
skapferli og sálarþroski. Konan getur verið tákn og ímynd
allra okkar háleitustu hugsjóna, af því við elskum hana.
Alt er fagurt í augum ástarinnar.
Stórfé er árlega varið til eílingar listum á íslandi;
meira en annarstaðar þar sem eg þekki til, samanborið
við fólksfjölda. En því fé er mjög óviturlega varið, að