Morgunblaðið - 10.05.2001, Síða 14
FRÉTTIR
14 FIMMTUDAGUR 10. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞEIR forsvarsmenn stórmarkað-
anna sem kusu að tjá sig við Morg-
unblaðið könnuðust ekki við að smá-
söluverð á lambakjöti hefði hækkað
hjá þeim um 30–35% á árunum 1996
til 2000 líkt og fram kemur í skýrslu
Samkeppnisstofnunar um matvöru-
markaðinn. Sögðu þeir hækkanir
hafa verið lægri og í takt við hækkun
neysluvísitölunnar. Samkvæmt
skýrslunni hækkaði verð á lamba-
kjöti frá kjötvinnslum til matvöru-
verslana um 13–15% og skilaverð til
bænda hækkaði um 15–16%, eða tvö-
falt minna en smásöluverðið.
Baugur, sem rekur verslanir Bón-
uss, 10–11, Hagkaupa og Nýkaupa,
lét Morgunblaðinu í té tölur sem
sýna að frosið lambakjöt frá SS
hækkaði um 13 til 15% að kostnaðar-
verði frá 1996 til 2000. Það eru nær
sömu tölur og fram koma í skýrslu
Samkeppnisstofnunar um verð-
hækkun frá kjötvinnslum til mat-
vöruverslana. Hins vegar ber nokk-
uð í milli hvað söluverðið varðar.
Baugur segir það hafa hækkað um
13–15% á tímabilinu, sem er nokkuð
langt frá meðaltalinu sem Sam-
keppnisstofnun segir smásöluverðið
hafa hækkað um, eða 30–35%.
Í tölum Baugs kemur fram að
ferskt lambakjöt úr kjötborði hækk-
aði að meðaltali um rúm 20% frá
1998 til dagsins í dag á meðan kostn-
aðarverðið hækkaði um rúm 15%.
Baugur lét einnig fylgja með tölur
yfir kostnaðarverð á ávaxtasafa og
brauði 1996 og síðan árið 2000. Þær
tölur sýna hækkun um 18–21% eða
þvert á skýrslu Samkeppnisstofnun-
ar þar sem segir að kostnaðarverð
hafi staðið í stað á þessum vörum ár-
in 1996–2000.
Jón Ásgeir Jóhannesson, forstjóri
Baugs, segir tölurnar styðja það sem
fyrirtækið hefur haldið fram. Þær
sýni að Samkeppnisstofnun hafi ekki
leitað til fyrirtækisins þegar skýrsl-
an var unnin, aðeins til heildsalanna.
Stofnunin verði að vanda vinnu-
brögðin betur en þetta.
Gísli Sigurbergsson hjá Fjarðar-
kaupum í Hafnarfirði segist ekki
kannast við þetta mikla verðhækkun
á lambakjöti í hans verslun. Álagn-
ing á kjöti hafi ætíð verið lág og kjöt-
ið skammtað til þeirra. Einnig þurfi
að fara lengra aftur en til ársins 1996
til að fá raunhæfan samanburð. Á ár-
unum 1994–1995 hafi verð á lamba-
kjöti verið mun hærra en t.d. 1996–
1997 þegar verðið lækkaði talsvert í
mikilli samkeppni.
„Við teljum þessar tölur Sam-
keppnisstofnunar um 30–35% hækk-
un á lambakjöti vart standast. Við
teljum að skoða þurfi þessa hluti í
samhengi og í heild, það er ekki
hægt að taka út einstaka liði í um-
ræðunni. Kostnaðarhækkanir hafa
til dæmis verið gríðarlegar í grein-
inni á þessu tímabili,“ segir Gísli.
Þorsteinn Pálsson, forstjóri
Kaupáss, sem rekur verslanir Nóa-
túns, 11–11, Krónunnar, Kjarvals og
KÁ, sagði fyrirtækið ekki ætla að tjá
sig frekar um skýrslu Samkeppnis-
stofnunar eða einstaka liði hennar.
Vísaði hann til tilkynningar Kaupáss
sem send var út í kjölfar í skýrsl-
unnar þar sem útkomu hennar var
fagnað og hún sögð athyglisverð út-
tekt á matvörumarkaðnum.
Hannes Karlsson, deildarstjóri
Nettó-verslananna, var ekki
reiðubúinn að tjá sig um einstaka liði
skýrslunnar þar sem forráðamenn
fyrirtækisins væru að fara vandlega
yfir hana og bera tölur saman við sín
gögn.
Forráðamenn stórmarkaðanna um skýrslu Samkeppnisstofnunar
Kannast ekki við 30–35%
hækkun á lambakjöti
Morgunblaðið/Þorkell
Óumdeilt er að lambakjöt hafi hækkað í verði á síðustu árum en talsmenn stórmarkaðanna eru ekki sammála Sam-
keppnisstofnun um að smásöluverðið hafi hækkað um 30–35%. Þannig segir Baugur hækkunina vera 13–20%.
Baugur segir
lambakjötið hafa
hækkað um 13–
20% í smásölu
HANNES Pétursson, forstöðulækn-
ir á geðsviði Landspítala – háskóla-
sjúkrahúss, segir að það skipti meg-
inmáli að rannsóknir, greining og
meðferð geðsjúkdóma eigi sér stað
við sambærilegar aðstæður og gildi
um aðra sjúkdóma, en í grein Her-
dísar Benediktsdóttur í Morgun-
blaðinu í gær kemur fram sú skoðun
að gott geðsjúkrahús eigi að vera
staðsett á rólegum og fallegum stað.
Leggur Herdís til að geðdeild Land-
spítala – háskólasjúkrahúss verði
flutt í Vífilsstaðaspítala.
Hannes sagði að almennt talað og
séð í samhengi síðustu tveggja alda
hefði það verið stefnan á 19. öld til
dæmis að geðsjúkir og geðsjúkrahús
skyldu vera þar sem væri kyrrð og
næði. Þá hefðu menn fyrst og fremst
verið með það í huga að veita hæli
fyrir því sem var erfitt í umhverfinu.
Það hefði gjörbreyst við það að virk
lyfjameðferð hefði komið fram fyrir
fimmtíu árum. Við það hefðu geðspít-
alarnir verið opnaðir og meðferðin
færð nær almennum sjúkrahúsum og
í það far sem aðrir sjúkdómar hefðu
verið meðhöndlaðir í.
„Það er náttúrlega það sem skiptir
meginmáli að rannsóknir, greining og
meðferð geðsjúkdóma eigi sér stað
við sambærilegar aðstæður og gilda
um meðferð annarra sjúkdóma. Það
er grundvallaratriði,“ sagði Hannes.
Erfiðara að snúa aftur
Hann sagði að komið hefði í ljós
með gömlu hælisvistina eða það að
vista viðkomandi fjarri borgarniðn-
um að það hefði orðið miklum mun
erfiðara fyrir viðkomandi að snúa aft-
ur til síns félagslega umhverfis. Áður
hefðu líka verið fá úrræði varðandi
skilvirka meðferð, auk þess sem ein-
staklingur gæti orðið háður slíkri
stofnanavistun og hún þá valdið hon-
um skaða með þeim hætti.
„Það er bara aðalatriði að meðferð
fari fram í sem allra mestu samræmi
við það sem gerist með aðra sjúk-
dóma. Allt annað ýtir undir skilnings-
leysi og hamlar því að hægt sé að
vinna gegn þeim fordómum sem oft
hafa verið uppi gagnvart geðsjúk-
dómunum,“ sagði Hannes.
Hann sagðist því ekki geta tekið
undir efni þeirrar greinar sem birst
hefði í Morgunblaðinu um þetta, en
skildi þó það sem vekti fyrir grein-
arhöfundi. Það væri auðvitað oft
þannig að kyrrð og næði ýtti undir
bata fólks sama hvaða sjúkdóm væri
um að ræða.
Forstöðulæknir á geðsviði Landspít-
ala – háskólasjúkrahúss
Fái sömu með-
ferð og aðrir
sjúkdómar
UNGUR maður boðaði komu
sína í gær til Olíufélagsins hf.
(Esso) að Suðurlandsbraut til
að skila bensínbyssum sem
hann hafði sagað af slöngum á
þremur bensínstöðvum fyrir-
tækisins aðfaranótt sunnu-
dags.
„Við létum lögregluna vita af
þessu og maðurinn var hand-
tekinn. Hann skildi eftir bréf
hjá okkur þar sem hann sagð-
ist vera að mótmæla háu bens-
ínverði með þessu hátterni sínu
og nú hefði bensínverð verið
leiðrétt og því ákvað hann að
skila bensínbyssunum. Við lít-
um á þetta sem skemmdar-
starfsemi og mjög alvarlegt
mál,“ sagði Heimir Sigurðsson,
framkvæmdastjóri markaðs-
sviðs þjónustustöðva Esso.
Maðurinn, sem er um tví-
tugt, sagaði bensínbyssurnar
af slöngum á þremur stöðvum
Esso: við Ægisíðu, Borgartún
og Stóragerði.
Voðinn vís ef neisti hefði
komist í slöngurnar
Heimir sagði að mikil hætta
hefði stafað af þessum aðgerð-
um mannsins. „Það segir sig
sjálft að ef neisti hefði komist í
slöngurnar væri voðinn vís.
Þetta er skemmdarverk og lög-
reglumál,“ sagði hann.
Hann sagði að eftirlits-
myndavélar stöðvanna hefðu
tekið aðgerðir mannsins upp á
myndband. Lögreglan lagði
hald á bensínbyssurnar sem
sönnunargögn og var maður-
inn tekinn til yfirheyrslu hjá
lögreglu.
Sagaði
bensín-
byssur af
slöngum
Skemmdarvargur
gaf sig fram
MARGIR af æðstu embættis-
mönnum landsins eru með fasta
yfirvinnutíma. Forseti Íslands,
ráðherrar og alþingismenn eru
ekki með fasta yfirvinnu. Þeir fá
hins vegar greiddan fastan kostn-
að en á móti kemur að þeir fá ekki
greidda neina dagpeninga vegna
ferða innanlands.
Í nokkur ár hafa æðstu embætt-
ismenn þjóðarinnar fengið greidda
fasta yfirvinnutíma. Umboðsmaður
alþingis fær 30 yfirvinnutíma á
mánuði. Hæstaréttardómarar, hér-
aðsdómarar og ríkissaksóknari fá
37 tíma. Biskup Íslands fær 40
tíma. Forseti Hæstaréttar fær 42
tíma og dómstjórar við héraðs-
dóma fá 47 tíma. Ríkisendurskoð-
andi er með mesta fasta yfirvinnu
eða 55 tíma á mánuði. Ríkissátta-
semjari er eini embættismaðurinn
sem Kjaradómur úrskurðaði laun
fyrr í vikunni sem ekki er með
fasta yfirvinnu.
Þingmenn fá fastar
kostnaðargreiðslur
Forseti Íslands fær engar yf-
irvinnugreiðslur og það sama á við
um ráðherra og alþingismenn.
Laun alþingismanna eru 324.816
kr. á mánuði. Formenn þing-
nefnda, formenn þingflokka og
nefndarmenn í forsætisnefnd Al-
þingis fá 15% álag á launin.
Þingmenn fá ekki greidda dag-
peninga vegna ferða innanlands,
s.s. vegna funda, ferða eða gist-
ingar í kjördæmum. Þeir fá hins
vegar greiddan fastan ferðakostn-
að sem er 40.450 kr. á mánuði.
Þingmenn Reykjavíkur fá 31.250
kr. í ferðakostnað. Þessar
greiðslur fá ráðherrar ekki. Þing-
menn og ráðherrar fá einnig
greiddan starfskostnað sem er
46.630 kr. á mánuði. Þá fá þing-
menn og ráðherrar sem búa utan
Reykjavíkur og Reykjaness hús-
næðis- og dvalarkostnað sem er
ætlað að greiða kostnað sem þeir
hafa af því að halda heimili í
Reykjavík. Þessi kostnaður er
63.720 kr. á mánuði. Þingmenn
sem búa utan Reykjavíkur fá því
samtals 150.800 kr. í fastar kostn-
aðargreiðslur. Þingmenn sem búa í
Reykjavík fá 77.880 kr. í fastar
kostnaðargreiðslur.
Laun æðstu embættismanna þjóðarinnar
Eru með 30–55 tíma
í fasta yfirvinnu
!
"##
$
%
&'(()'*+,
)-(',*+
+.-')).
-)+'/+(
-*('()&
-*('()&
-,-'.)(
-,-'.)(
-,.'.--
(..'*(/
(+,'0&&
((.'+/0
(()'0*/
(*-'.&)
&'(()'*+,
)-(',*+
+.-')).
)).'0,,
+.)',()
+.)',()
-,-'.)(
)()'&&&
+/.')/.
+//'/(-
+**'&.0
-).')/)
--&'.0/
(*-'.&)
1 22
1$"34567"89477:69$33$