Réttur - 01.02.1928, Page 82

84 FRÁ ÓBYGÐUM tRjettuv
ist mér hún vera yngri en Kjölur, og tel ég sennilegt, að
hún hafi skapast síðast á hinni síðari ísöld, því að jöklar
virðast ekki hafa á henni mætt, nema syðst.
Jökull hefir farið yfir heiðina alla, og sjást þess hvar-
vetna merki. Klappir eru jökulrispaðar, en rispurnar eru
allmjög máðar af flugsandi. Grettistök eru og víða, eink-
um á »Hraununum«. Jökulmelar þykkir eru víðast ofan á
grágrýtinu. Á »Hraununum« kveður minst að þeim, þó eru
þeir sumstaðar allþykkir, einkum úti á útjöðrunum.
Á sléttu þeirri, sem gengur norður frá Sátujökli, eru mel-
arnir svo þykkir að óvíða sér fyrir bergi. Norðan við sléttu
þessa, en syðst á »Hraununum«, er röð af lágum jökulöld-
um, vindgnúðum og jöfnuðum af jarðrensli. Vestan við
Bláfell eru öldur þessar stærstar og sveigja þar nokkuð til
suðurs.
Það virðist augljóst, að jökullinn hafi um nokkurt skeið
náð fram á öldur þessar. Er því næst að atliuga, hvort
hann hafi numið þar staðar í lok síðustu ísaldar eða vax-
ið fram þangað eftir síðustu ísöld o: hvort ísaidarjökull-
inn eða Hofsjökull hafi skapað öldurnar. Ilraun það, sem
við fundum hjá Eyfirðingahólum, gefur nokkra vitneskju
um þetta.
Hraunið er ísgnúið. Jökull hlýtur því að hafa farið yfir
það. Aftur er það miklu minna ísgnúið en grágrýtið og
sýnilega yngra. Þegar það rann, hefir sléttan norður frá
Sátujökli verið fullsköpuð og lík því, sem nú er. Slétta
þessi er yngri en grágrýtið, og hún er mótuð af jöklum
síðustu ísaldar. Hraunið virðist því hljóta aö vera yngra
en síðasta ísöld, því að ótrúlegt er aö það hafi runnið und-
ir jökli. Aftur er hrauniö eldra en Jökulhólar og ársandar
þeir, sem ganga norður frá þeim. Jökull sá, sem hefir gnú-
ið það, virðist því hafa komiö frá Hofsjcikli og eftir ísöld.
Aðaldrættirnir í sköpunarsögu heiðarinnar eru að minni
hyggju þessir:
Þegar hinni miklu ísöld var lokið, sköpuðust grágrýtis-
þökin. Hvert hraunflóðið öðru meira braust upp úr eld-