Réttur - 01.10.1929, Blaðsíða 98

306 NÝ ÓFRIÐARBLIKA [Rjettur
nesk stórveldastefna gerði inn í Kína til nýrra land-
vinninga í Mandsjúríu. Járnbrautin og járnbrautar-
svæðið, sem er 22 km. á breidd, var nokkurskonar ríki
innan kínverska ríkisins, þar sem ríktu rússnesk lög,
rússneskt réttarfar og Kínverjar voru ofurseldir
ruddaskap rússneskrar lögreglu. Rússneska keisara-
stjórnin notaði járnbrautina sem vopn í Asíupólitík
sinni í lok 19. aldar og byrjun 20. aldar, er erlend auð-
valdsríki voru sem óðast að rjúfa hina aldagömlu ein-
angrun Kína og tóku að hreiðra þar um sig.
í samningi þeim, sem að ofan getur, var auðvitað
búið svo um hnútana, að Rússar voru algerlega ein-
ráðir um stjórn og rekstur brautarinnar, en Kína var
afskift allri hlutdeild í henni.
Þegar byltingin braust út í Rússlandi 1917, komst
austur-kínverska járnbrautin undan Rússum í hendur
franskra hvítliða, sem höfðu sölsað undir sig eignir
Rússnesk-Asíu bankans erlendis. Meðan borgarastyrj-
öldin geisaði í Rússlandi og hvítir herir réðust hvaða-
næfa inn í landið, var austur-kínverska járnbrautin
eitt hið skæðasta vopn gagnbyltingarinnar. Hvítliðar
notuðu hana til herflutninga á dögum hinnar hvítu
ógnarstjórnar í Síberíu og í austurhéruðum Rússlands.
En er verkalýðurinn rússneski hafði friðað landið og
rekið óvinina af höndum sér, tók ráðstjórnin að krefj-
ast brautarinnar, því að hún vildi ekki eiga það yfir
höfði sér að stórveldin notuðu járnbrautina til hern-
aðarþarfa, gegn hinu unga verklýðsríki. Auk þess er
austur-kínverska járnbrautin mikilsverðasta sam-
göngutækið á þessum austurleiðum og er endalínan á
járnbrautarkerfi Ráðstjórnar-Rússlands í austurvegi
og því afar þýðingarmikil fyrir atvinnulíf þess. Þrátt
fyrir megna andstöðu stórveldanna, sem ógjarnan
vildu missa spón úr aski sínum, tókst ráðstjórninni að
komast að samningum við Pekingstjórnina kínversku
um rekstur járnbrautarinnar. Samning þenna stað-