Réttur - 01.01.1944, Page 14

18
R É T T U R
þessu, ef nefndirnar telja rétt að sinna framangreindri hugmynd
minni, og ef þess yrði óskað. Eg skal aðeins geta þess nú, að ég geri
ráð fyrir því að þjóðfundur geti hafa lokið störfum sínum fyrir
lok maímánaðar næstkomandi.
Reykjavík, 21. janúar 1944
Sveinn Björnsson
(sign.)
Urðu um bréf þetta allmiklar deilur. Höfðu andstæðingar lýð-
veldisstjórnarskrárfrumvarpsins það mjög á lofti, einkum Alþýðu-
hlaðið.
30. janúar birti lýðveldisnefnd, en það var samstarfsnefnd lýð-
veldisflokkanna þriggja, svohljóðandi yfirlýsingu, er fram kom
vegna ríkisstjórabréfsins:
„Jafnskjótt sem ljóst varð, að samband Islands og Danmerkur
mundi þá og þegar slitið og lýðveldi stofnað hér á landi, var tekið
að íhuga, með hverjum hætti áformanir um þessi efni skyldu form-
lega gerðar. Menn gerðu sér þess þegar grein, að þótt Alþingi eilt
eða í samvinnu við ríkisstjórn kynni að neyðast til að gera hráða-
hirgðaákvarðanir um þessi efni, þá bæri að skjóta þeim til fulln-
aðarákvörðunar þjóðarinnar sjálfrar með einum eða öðrum hætti.
Um brottfall sambandslaganna var frá upphafi ákveðið í þeim
sjálfum, sbr. 2. mgr. 18. gr. laganna, að fyrst skyldi Alþingi gera
um það sínar samþykklir en síðan skyldu þær bornar undir at-
kvæði þeirra, sem atkvæðisrétt hafa við almennar kosningar lil
löggjafarþings landsins. Ilver leið sem farin er um afnám sam-
bandslaganna, er það samræmast eðli málsins, að þjóðin sjálf segi
á þennan hátt með beinni atkvæðagreiðslu til um, hvort hún vilji
láta sambandslögin gilda áfram eða eigi.
Um þetta atriði hlýtur þó 2. mgr. 76. gr. stjskr. 1920, sbr. 2.
mgr. 75. gr. núgildandi stjskr., að skera úr, en þar segir: „Nú sam-
þykkir Alþingi breyting á sambandslögum íslands og Danmerkur,
og skal þá leggja það mál undir atkvæði allra kosningabærra manna