Réttur - 01.01.1944, Side 65

RÉTTUR
69
staðnum, rétt niðurröðun á áföngum framleiðslunnar — þetta er
leyndardómur Stakanoffhreyfingarinnar.“ En nýlundan var í því
fólgin, að einstakir verkamenn höfðu sjálfir tekið frumkvæðið lil
að gjörnýta vinnubrögðin. Og fyrir þá sök furðuðu stjórnendur iðj-
unnar sig stórlega á árangri Stakanoffhreyfingarinnar. Verkamenn-
iniir gerðu sjálfir gangskör að því, sem verkstjórar og verkfræðing-
ur unnu að í öðrum löndum, oftlega gegn harðvítugri mótspyrnu
hinna óbreyttu verkamanna.1 1 annan stað gerði hreyfingin sér eink-
um far um að gjörnýta vinnubrögð og tækni, en lagði minni á-
herzlu á að knýja verkamennina til að leggja meira á sig, eins og
venja hafði verið í fyrri herferðum kappsmanna í sósíalískri sam-
keppni. Hreyfingin lét sér mjög hugað um gæði framleiðslunnar,
en hirti ekki eingöngu um magn hennar. Hreyfingin var til orðin
fyrir hugsun, en ekki eingöngu góðan vilja. Hún stafaði frá um-
hugsun um vinnu sína frá algjörlega nýrri hlið, að því er varð-
aði flesta verkameim. Nýjung sú, sem Stakanoíf hafði komið á í
Irminónámunni fól í sér mjög einfalda meginreglu: hann skildi í
sundur tvenn störf: sjálfa kolavinnsluna og setningu uppistöðunn-
ar, en fyrir það þurfti hver námumaður ekki að skipta sífellt um
verk, og hægt var að nota hakana og rafmagnsborana án afláts.
Aður fyrr hafði námumaðurinn ekki unnið að sjálfu kolahögg-
inu nema í tvær og Iiálfa til þrjár klukkustundir, en það sem eftir
var vinnutímans fór í að koma fyrir uppistöðunum. Svo fór þessu
1 Brezku blöðin veittu þessum viðburðum yfirleitt litla athygli. Hins vegar
sýndu frönsku blöðin þessu meiri skilning, þótt ekki skorti þau gagnrýni.
Fréttaritari blaðsins Temps í Moskvu gat þess 2. nóvember 1935, að „hreyf-
ingin sanni það sérstaklega, að hún eigi rætur sínar að rekja til frumkvæðis
ráðstjórnarverkamannanna, en sé ekki orðin til fyrir ráðstafanir stjórnarinn-
ar. Og að því er viðvíkur skyldleika Stakanoffbreyfingarinnar og Taylorism-
ans, þá játar Mr. Hubbard, svo óvinveittur sem hann er ráðstjórnarskipulag-
inu, að Stakanoffhreyfingin sé mjög ólík Taylorismanum að því leyti, að Tayl-
orisminn sé settur á ofan frá, en Stakanoffhreyfingin sé (að minnsta kosti
opinberlega) grundvölluð á frumkvæði verkamannanna sjálfra. Að öðru leyti
segir Hubbard, að Stakanoffhreyfingin hafi verið „svo orðum aukin, að til
athlægis sé“ og liafi gefið blöðunum tækifæri til glamursherferðar“. (Soviet
Labour and lndustry, bls. 78—80).