Réttur - 01.01.1949, Side 86

86
.RÉTTUR
utanríkismála ef þau prentuðu upp og útskýrðu þó ekki væri
nema örlítið af þeim sögulegu gögnum sem nú hafa verið birt
um Munchensamninginn og aðdraganda hans. Hið sama væri
og ef danskir bókaútgefendur fengjust til að þýða bók Dodds,
sendiherra Bandaríkjanna i Berlín, og endurminningar sir
Nevils Hendersonar, sendiherra Breta, um dvöl sína í Þýzka-
landi árin á milli heimsstyrjaldanna. Þessi skjöl sýna skýrt og
greinilega, hvernig Vesturveldin og þó einkum England að
yfirlögðu ráði og með köldu blóði förguðu hinum litlu lýðræð-
islöndum, þvert ofan í allar samningsskuldbindingar og hátíð-
legar yfirlýsingar, til þess að komast að samkomulagi við
nazistana þýzku. Það er mikill fróðleikur í athugasemdum
Bandaríkjamannsins við athafnir ýmissa landa sinna og þó
fyrst og fremst við starfsemi brezku sendisveitarinnar, sem
honum þótti viðbjóðsleg, enda var honum gefin náðargáfa
hneykslunarinnar, þvi að hann var ekki atvinnusendiherra.
(Dodd var háskólakennari í sagnfræði. Þýð.). Ýmsum Dönum
mundi án efa halda við yfirliði af slíkri viðbótarfræðslu um
utanríkismál. Öldum saman hefur það bitnað á smáþjóðunum
ef stórveldin töldu sig geta bætt aðstöðu sína, jafnvel þótt
rjúfa þyrfti til þess hátíðlega gerða samninga. Þegar svo
stendur á er samningur aðeins „bréfsnudda", eins og forsætis-
ráðherra Þýzkalands komst að orði árið 1914. Það er ekki
nein ástæða til að ætla að annað ástand ríki í þessum efnum
nú. Vesturveldin fóru ekki í seinustu heimsstyrjöld til að
verja ,,lýðræðið“, heldur vegna þess að þau gátu ekki komizt
að þægilegu samkomulagi við hin fasistísku stórveldi. Þessi
sömu lönd með Bandaríkin í fylkingarbrjósti munu ekki fremur
nú leggja út í styrjöld til varnar „lýðræðinu". Aðeins þegar
þau eru orðin vonlaus um þesskonar samkomulag við Ráð-
stjórnarríkin, sem tryggi þeim aðstöðu til að viðhalda auð-
valdsskipulagi sínu og nýlendum, sem er hvorttveggja undir-
staða undir félagskerfi þessara landa, aðeins þá er hætta á
styrjöld.
,,Volstrít“ hugsar fyrst og fremst um að græða, og það
er Volstrít sem að lokum hefur úrslitaáhrifin á bandarísku