Réttur - 01.01.1951, Blaðsíða 61

RÉTTUR
61
framhald þeirra. Benedikt Sveinsson hafði keypt prent-
smiðju og sett niður á Elliðavatni og hugðist gefa út
blað, en þegar til kom synjuðu stiftsyfirvöldin honum um
prentsmiðjuleyfi. Benedikt átti í miklum málaferlum um
þetta leyti útaf svonefndum Elliðaármálum og var hrakinn
frá dómaraembætti í landsyfirréttinum. Þannig liðu þessi
baráttuár, án þess að þjóðlegi flokkurinn hefði full umráð
yfir nokkru málgagni í landinu. En haustið 1873 stofnuðu
nokkrir menn, flestir eldrauðir fylgismenn Jóns Sigurðs-
sonar, félag sem þeir nefndu ,,Þjóðblaðsfélagið“. Tilgangur
félagsins var, samkvæmt bráðabirgðalögum þess, ,,að efla
þekkingu, menntun og framför hinnar íslenzku þjóðar í
öllum greinum. Til þess að að fá þessum tilgangi framgengt,
ásetur félagið sér að koma upp vönduðu þjóðblaði, er nefn-
ist ísafold og verði fyrst um sinn gefins útbýtt í alla hreppa
landsins, 10—20 expl. í hvern“. Undir fundargerðina rita:
Egill Egilsson, þingm. Snæfellinga (bróðir Benedikts Grön-
dals skálds), Pétur Eggerz kaupstjóri verzlunarfélags Hún-
vetninga, Torfi Bjamason jarðyrkjumaður, Daníel Thorla-
cíus verzlunarstj. Norska samlagsins í Stykkishólmi, vara-
þingm. Snæfellinga. Jón Jónsson cand phil., Steingrímur
Thorsteinsson skáld og Sigurður Guðmundsson málari.
Þessir menn eru því stofnendur Isafoldar, sem áratugum
saman var eitt helzta og áhrifamesta blað landsins. Pétri
Eggerz var falið að útvega ritstjóra að blaðinu og mun
hann hafa valið til þess Björn Jónsson stúdent, sem þá
var við lögfræðinám í Kaupmannahöfn. Björn hafði lengst
af síðan allan veg og vanda af ísafold eins og kunnugt
er. Fjár upp í stofnkostnað blaðsins var safnað a. m. k.
að nokkm leyti með samskotum víða um land. Stofnun
þess var endanlega ráðin á Þingvöllum þjóðhátíðardagana
1874. Isafold mun hafa verið ætlað að vera málgagn meiri-
hlutaflokksins, sem mörgum þótti vanta á undanförnum
baráttuárum. En þegar hún hóf göngu sína, voru bráða-
birgðasættir kornnar á með stjórnarskránni. Isafold bar