Samvinnan - 01.06.1973, Blaðsíða 27

Samvinnan - 01.06.1973, Blaðsíða 27
Björn Arnórsson ÍSLAND, NATÓ OG EVRÓPA Ofanskráður titill er þema í næstsíð- asta tölublaði Samvinnunnar (1/73), og um það segir ritstjóri í inngangi sínum. „Til umræðunnar hafa verið kvaddir fulltrúar flestra þeirra „opinberu“ eða „ábyrgu" viðhorfa, sem nú eru uppi um ísland, hersetuna og Atlantshafsbanda- lagið, og hafa þeir fengið ótakmarkað rúm til að reifa og rökstyðja hugmyndir sínar.“ Ekki veit ég hvaða hugmyndir ritstjóri gerir sér um „opinberar" eða „ábyrgar“ hugmyndir, en víst er að kommúnisminn mun ekki hafa þessa eiginleika til að bera, því ekki er hægt að finna einn ein- asta úr okkar hópi í þessum umræðum. Þar sem einhver hluti lesenda Samvinn- unnar mun vera úr verkalýðsstétt, er kannski ekki úr vegi að gera nokkrar athugasemdir við þessar greinar í Sam- vinnunni. „Opinber“ og „ábyrg“ viðhorf Það, sem er sameiginlegt þeim viðhorf- um, sem koma fram í næstsíðasta tölu- blaði Samvinnunnar, er fyrst og fremst, að allir greinarhöfundar ganga út frá því, að á íslandi sé að finna eina heild, sem hafi sömu hagsmuna að gæta. Spurning- in verður því í þeirra augum: Er það íslendingum til hagsbóta að bandarískur her sé hér á landi? Annað sameinkenni er að velflestir virðast sammála um að dvöl bandaríska hersins hér á landi sé tengd Sovétríkjunum, þ. e. a. s. ef hætta er á árás frá Sovét, þá er rétt að hafa herinn — annars ekki. Síðan rífast menn hástöfum um útþensluhugleiðingar Sov- étríkjanna — og komast að mismunandi gáfulegum niðurstöðum! Hvað viðvíkur fyrri spurningunni, þá er galli hennar sá, að það hefur aldrei verið á fslandi sú eining hagsmuna, sem spurningin gengur út frá (sjá nánar síðar). Hvað viðvíkur þeirri seinni, þá skiptir svar hennar engu höfuðmáli í sambandi við niðurstöðuna, sem leiðir af því svari, sem fæst, ef málið er rann- sakað út frá þeirri staðreynd, að á ís- landi búa ýmsir hagsmunahópar. Ég vil geta þess nú þegar, að ég mun hér eftir láta mér nægja að taka tillit til tveggja mikilvægustu hagsmimahópanna, þ. e. a. s. kapítalistanna annars vegar og verka- lýðsins hins vegar. Þó er rétt að geta þess, að allar rann- sóknir mínar á Sovétríkjunum benda til þess að ráðamönnum þar í landi muni fátt fjarlægara en að gera innrás í ís- land — hvort sem bandarískur her er þar staðsettur eða ekki. Þetta eru nokkrir greinarhöfunda mér sammála um, og það þarf ekki mikið hugarflug til að ímynda sér, að Bandaríkin — með sína víðtæku leyniþjónustu — geri sér þetta ósköp vel ljóst sjálf — en .... . . . af hverju er þá bandaríski herinn hér? Ofanskráð spurning hefur kannski skotið upp kollinum hjá einhverjum her- námsandstæðinga og allavega full ástæða til að svara henni. Það furðulega gerist í þessum umræðum í Samvinnunni að það er Benedikt Gröndal, sem gefur svarið, en á bls. 31 segir hann: „Kommúnistarnir vita, hvað þeir vilja að gerist eftir að varnarliðið er farið og ísland gengið úr NATO. Hætt er við að hinir mundu uppgötva eftir að herinn væri farinn, að það er ekki lokatakmark, heldur verður einhver önnur stefna að taka við, og mörg vandamál verða þá óleyst.“ Það eru gömul sannindi, sem við kommúnistar förum ekki dult með, að við berjumst fyrir afnámi kapítalismans á íslandi — berjumst fyrir sósíaliskri byltingu verkalýðsins, sem mun brjóta á bak aftur alræði borgaranna og koma á alræði öreiganna. Hitt er annað mál, að það er ekki oft, sem fulltrúar borg- arastéttarinnar viðurkenna opinberlega í orði, að herinn sé á íslandi til að gæta núverandi þjóðskipulags. Hitt er algeng- ara að borgararnir og sendipiltar þeirra segi okkur kommúnista ljúga, þegar við segjum að herinn sé á íslandi til að vernda hagsmuni auðvaldsins — gegn hagsmunum verkalýðsins. Ég hlýt að við- urkenna, að Benedikt Gröndal vex í aug- um mínum við að ganga svona fram fyrir skjöldu og viðurkenna beinum orðum, að herinn þjóni hlutverki í innri mót- setningum íslenzku þjóðarinnar. íslenzka þjóðarheildin Eins og öll önnur auðvaldsþjóðfélög — og á íslandi er auðvaldsþjóðfélag — sam- anstendur íslenzka þjóðfélagið af ólíkum hagsmunahópum, hverra hagsmunir bæði skilja sig hver frá öðrum og það sem meira er, standa oft og tíðum í beinni mótsetningu hver við aðra. Höfuðstétt- irnar á íslandi (eins og í öðrum auð- valdsþjóðfélögum) eru auðvaldsstéttin — kapítalistarnir — annars vegar og verka- lýðurinn — öreigarnir — hins vegar. Fyrri stéttin lifir á að arðræna hina síðarnefndu, sem hefur ekkert annað að selja en sitt eigið vinnuafl. Milli þessara stétta eru ósættanlegar mótsetningar. Annars vegar berst verkalýðsstéttin fyrir afnámi arðránsins — hins vegar er arð- ránið grundvöllur tilveru auðvaldsstétt- arinnar. Ef við lítum á hagsmuni bandaríska auðvaldsins, sjáum við fljótlega að yfir- ráð þess í öðrum heimshlutum eru ein af forsendum hagkerfisins. Bandarísk al- þjóðleg auðfyrirtæki flytja stórar upp- hæðir frá þriðja heiminum árlega, og framleiðsla iðnaðarins er á fleiri sviðum algjörlega háð bandarískum yfirráðum á hráefnalindum erlendis. Þar við bætist nauðsyn markaða erlendis, sem leiðir af sér stöðuga viðleitni bandarísku heims- valdasinnanna við að verja — og helzt auka —• þann hluta heims, sem enn lýtur hinu kapítalíska skipulagi. Og þarna renna hagsmunir bandaríska og íslenzka auðvaldsins saman. Báðum stéttunum er mjög í mun að viðhalda núverandi þjóð- skipulagi á fslandi — þvert ofan í hags- muni íslenzka (og alþjóðlega) verkalýðs- ins. Það er vert að geta þess að banda- risku heimsvaldasinnarnir eru semsagt ekki hér á landi fyrst og fremst til að gæta hagsmuna íslenzku auðvaldsstéttar- innar. Ef hagsmunir þeirra færu ekki saman, mundu bandarísku heimsvalda- sinnarnir fylgja sínum eigin hagsmunum — jafnvel þótt það bryti þvert í bága við hagsmuni íslenzku borgarastéttarinnar (sbr. hagsmuni brezku og íslenzku borg- arastéttarinnar hvað viðvíkur landhelg- inni!). En meðan áhugamálin eru hin sömu, er samvinnan auðvitað eðlileg. Gegn auðvaldi og heimsvaldastefnu Þess vegna er barátta íslenzks verka- lýðs gegn eigin borgarastétt og banda- ríska auðvaldinu samofin baráttu víet- nömsku alþýðunnar, palestínsku alþýð- unnar o. s. frv. Öreigar allra landa hafa sömu hagsmuna að gæta — að brjóta á bak aftur auðvaldskerfið — heims- valdastefnuna. Á sama hátt rottar ís- lenzka borgarastéttin sig saman við bandarísku heimsvaldasinnana, fasistana í Grikklandi, Tyrklandi, Portúgal o. s. frv. Þegar um er að ræða að viðhalda auðvaldsskipulaginu í heiminum, fara hagsmunir borgarastétta allra landa í heiminum saman. Þess vegna: Spurningin um herinn og NATO er ein og hin sama, og lausn henn- ar er að finna í styrkleikahlutföllum þessara tveggja stétta — öreiganna ann- ars vegar og auðvaldsins hins vegar. Bar- áttan fyrir hernum er (eins og Benedikt Gröndal segir) einn liðurinn í baráttu borgarastéttarinnar við að viðhalda arð- ráni sínu á íslenzkum verkalýð. Á sama hátt er barátta okkar gegn hemum og NATO einn hður í baráttu okkar fyrir sósíalisma — alræði öreiganna. 4 27
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Samvinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.