Andvari - 01.01.1956, Blaðsíða 98

94 Magnús Már Lárusson andvari
blæstri gegn Guðmundi góða, vígðum biskupi. En fleira gat
og borið til.
Hafi Magnús verið allsherjargoði, er liann var kjörinn, var
það nóg til vígsluneitunar, því kirkjan beimtaði að njóta óskertra
starfskrafta þjóna sinna, enda hafði verið ítrekað bann erkibiskups
bér á landi, að prestar væru goðar; nefnist þetta defectus libertatis
og sviptir rétti til kjörgengis. Gegnir sama máli, hafi Magnús
verið goði, eða staðið t. d. á einhvern hátt að vígum.
Um Kygri-Bjöm segir í niðurlagi Guðmundarsögu Arngríms
í hinum venjulega texta, að liann hafi verið postuleraður, til-
nefndur, þótt liann væri laungetinn. Þetta er ekki rétt aðferð að
kirkjunnar lögmáli. Laungetnaður gerði ókleift að kjósa mann;
hann hafði ekki kjörgengi. Þá varð að beita tilnefningu. Það er
því ekki furða, þótt textaafbrigði skuli vera til, þar sem segir,
að Kygri-Bjöm hafi verið postuleraður af því, að hann var laun-
getinn, defectus natalis. Þetta hafði ekki komið að sök, er Páll
biskup Jónsson leitaði sinnar vígslu. En árið 1226 var V. bók
dekretalanna lögleidd, á dögum Honoriusar III., Compilatio
Honoriana. Var þá gert að algjörðu skilyrði, að biskupsefni væri
skilgetið. — Að Kygri-Björn var laungetinn, var nægilegt til
vígsluneitunar.
Þá má ennfremur bæta því við, að báðir vom lifandi, Guð-
mundur og Magnús biskupar, er eftirmenn þeirra leituðu sér
vígslu, en aðalreglan var sú, að í bverju stikti mátti aðeins vera
einn starfandi vígður biskup.
Oss rekur minni til þess, er Þorlákur Runólfsson leitaði sér
vígslu að Gizuri Isleifssyni lifandi. Þá vildi erkibiskup ekki vígja,
nema með því skilyrði, að Þorlákur tæki vígslu til annars staðar
en Skálholts, sem sé Reykjaholts og sæti því aðeins í Skálholti,
ef Gizur leyfði, væri hann lífs, er Þorlákur kæmi út.
Vígsluneitun erkibiskups virðist bafa leitt til þess, að Kygn-
Björn gekk suður til Rómar, en andaðist illu beilli á leiðinni-
Hann hafði verið postuleraður, tilnefndur, og var það rétt að
kirkjunnar lögum, þar sem hann vegna laungetnaðar bafði ekki