Andvari - 01.01.1956, Blaðsíða 101
andvari
Biskupskjör á íslandi
97
í ríkin tvö, Noreg og Danmörk. Afleiðing þess verður sú, að kjörið
færist aftur hingað heim, eins og nú skal greint frá.
Vegna geymdar skjala, höfum vér ítarlegri heimildir úr Hóla-
stikti.
Fyrsta gagn er kjörbréf Ólafs Rögnvaldssonar hinn 12. júní
1458. Það hefir varðveitzt í frumriti. Kjör þetta fór fram á al-
mcnnri prestastefnu á Víðivöllum í Skagafirði, og settu 30 prestar
og prelátar innsigli sín fyrir bréfið.
Þar er síra Ólafur postuleraður og samþykktur formaður og
forsvari heilagrar Hólakirkju til „að vernda og forsvara kirkjuna
fyrir öllum þeim hlutum, sem ólöglega kunna til koma upp á
heilaga kirkju, sakir þess að heilög kirkja hefur oft komið í stóran
skaða og mikinn kvant af þeirra biskupum, sem til kirkjunnar
hafa verið skipaðir, sumir með engu, en sumir með umboði.
Viljum vér ekki þann skaða hafa lengur fyrir heilaga kirkju, ef
vér megum móti standa. Hefir það og verið gamall vani landsins
að samþykkja formann út af landið fyrir kirkjuna og biskups-
dæmið. Finnst það og í öllum greinum, að þeir hafa nýtilegastir
verið heilagri kirkju, sem af voru landi hafa samþykktir verið.
Yiljum vér þessi vorri samþykkt til standa og áður greindan síra
Ólaf til styrkja og heilaga Hólakirkju til allra réttra mála, því
oss lízt hann nýtilegastur fyrir heilaga kirkju eftir vorri sam-
vizku. Svo biðjum vér og alla dandimenn, bæði lærða og leika,
að þeir styrki þessa vora samþykkt og gjörning með sínum bréf-
um og tillögum í heiður með Guð, sánkti Jóhannes, góða Guð-
mund og heilaga kirkju".
Hér er aftur vitnað til forns landsins vana. Hið forna kjör
hafði eigi liðið úr minnum manna, þrátt fyrir allt.
Nú vildi svo lieppilega til, að tveir hálfgerðir misendismenn
leituðust við, hvor í sínu lagi, að ná í Hólastól sér til handa,
Páll prédikarabróðir og hinn alræmdi Mattheus.
Uti gat mönnum vart virzt annað heppilegra en að taka til-
nefningu Hólapresta til greina, enda var síra Ólafur bróðursonur