Andvari - 01.01.1956, Blaðsíða 28

24
Guðmundur Gíslason Hagalín
ANDVAHI
Þingeyjarsýslu. Hann vann glæsilegan sigur. Hann stóð þá á
þrítugu og var yngstur allra þingmanna. Frambjóðendur £rum-
varpsmanna féllu hver um annan þveran, og þóttu hartnær ótrú-
legar fréttirnar um fall sumra þeirra. Sagt var, að þá er fregnin
barst um fall eins gamalgróins þingmanns og fylgjanda frum-
varpsins, hefði Benedikt Sveinsson tekið sér í munn orð Þórð-
ar kakala:
„Fleira slátra nú Islendingar en baulum einum, ef satt er.“
Heildarúrslitin urðu þau, að kosnir voru tuttugu og fimm
Sjálfstæðismenn og aðeins níu fylgismenn frumvarpsins. Á svæð-
inu frá Rangárvallasýslu og vestur og norður um land til Eyja-
i jarðar féllu allir þeir framhjóðendur, sem frumvarpinu fylgdu.
Af þingmönnum Sjálfstæðisflokksins voru aðeins fimm, sem setið
höfðu á Alþingi síðasta kjörtímabil, og þrettán af þingmönnum
hans höfðu aldrei á þingi setið.
Þannig lauk einni hinni hörðustu hríð, sem háð hefur verið
um sjálfstæðismál Islendinga, og einhverri hinni mikilvægustu,
og mundi mega fullyrða, að málalokin hefðu orðið á annan veg,
el ungir Landvarnarmenn, með þá Benedikt Sveinsson og Bjarna
Jónsson frá Vogi, glæsilega og málsnjalla fullhuga, í fylkingar-
brjósti, hefðu ekki allt síðan árið 1902 safnað glóðum elds að
höfði hinnar glæstu sveitar reyndra og ráðandi stjórnmálamanna.
VI.
Með hinum mikla sigri Sjállstæðisflokksins var það tryggt,
að ekki væru bundnar hendur íslendinga í frelsismálunum, en
sú fylking, sem árið 1908 hafði safnazt saman um merki Land-
varnarmanna, reyndist lítt samstæð og því engan veginn traust.
Flún hafði sameinazt á úrslitastund í stóru máli, en um sitthvað
annað, sem úrlausnar krafðist, var hún ekki sammála, enda ekki
vön að hlíta sömu forystu. Það var engan veginn góðs viti, að
hún gat ekki orðið sammála um val ráðherra. Benedikt Sveins-
son, Bjarni Jónsson frá Vogi og fleiri eindregnir Landvarnar-
menn fylgdu Skúla Thoroddsen, en Björn Jónsson ritstjóri Isa-