Andvari - 01.01.1948, Page 28

24
Þorkell Jóhannesson
ANDVÁRl
að vera útálátið, svo oss er ætlað að vera saltið. Hálfgert mat-
arkyns virðist þessi framtíðarhugsjón vera og þó ekki af
kostulegustu réttunum. Eða erum vér búin að gleyma vatns-
grautarsultinum, sem afar og ömmur vorar sögðu svo dæma-
vel frá? Og hrörleg verður sú menning, sem alin verður á
þeirri fæðu. — En sé það framtíð vor að verða að salti -—
eins konar frú Lot — er mér sama, hvort það salt lendir í
pottinum eða hlóðunuin. Framtíðin er þá engin og betri alger
dauði en sú vatnsgrautareilífð.“ Líkingin er mjög snjöll, og
viðvörunin og eggjunin, sem í henni felst, á erindi til vor enn
i dag og það báðum megin hafsins. Þeim, sem þannig kennir,
býr mikið í hug. Hér var um það að ræða að koma ágætuin
landa voruin, Barða G. Skúlasyni, fram til kjörs á þjóðþing
Bandaríkjanna. Hingað til hafði íslenzkum mönnum þótt ær-
inn sómi í því að komast á fylkisþing. Nú skyldi hærra stefnt.
Og því ekki það? Hvers konar álög voru það, er gerðu íslend-
inga að meðhjálpurum, hreppsnefndarmönnum og fylkisþing-
mönnum þegar hezt lét, úr því frændþjóðum vorum, Norður-
landamönnum, varð ekki skotaskuld úr því að brjóta sínum
mönnum leið inn í sjálfan Kongressinn? Ekkert annað en
vanmat sjálfra þeirra á sjálfum sér, sundurlyndi og öfugugga*
háttur. Hér talaði maður, sem var harðsækinn liðsmaður í
pólitískum flokki. En hann gat átt það til að kjósa pólitískan
andstæðing sinn, vegna þess að hann var Islendingur og vegna
þess að hver íslenzkur kosningasigur var örvun fyrir sjálfs-
traust og sjálfsvirðingu kynþáttarins, fyrirheit um betri
framtíð.
Rögnvaldur Pétursson var engan veginn einn um það að
eggja landa sína til .framsóknar, þótt fáir væri honuin jafn-
snjallir að túlka það mál. Það var líka engin vatnsgrautartil-
vist, sem forvígismenn Islendinga austan hafs og vestan boð-
uðu löndum sínum á árunum upp úr aldamótunum og fram
að heimsstyrjöld hinni fyrri. Hér heima færðist þjóðarnietn-
aður og framsókn i aukana með vaxandi fjárstyrk og fram-
kvæmdum um verkleg efni. Sjálfstæðisbaráttan og sú þjóíí-
lega vakning, er henni fylgdi, kynti hér fast undir. Það ei