Andvari - 01.01.1948, Síða 31
ANDVARI
Rögnvaldur Pétursson
27
urlanda er á þessa leið: „Áður voru mér öll Norðurlönd kær;
nú eru þau mér sannheilagur staður •—
Svo er förinni haldið áfram heim til íslands. Hér batt hann
fasta tryggð við frændur og vini, er hann hafði ekki átt kost á
að hitta fyrr. í Reyltjavík kvnntist hann nokltuð ýmsum nafn-
kenndum mönnum, svo sem Þorsteini Gíslasyni, Jóni Ólafs-
syni, Benedikt Þórarinssyni, Tryggva Gunnarssyni, Hannesi
Hafstein, Þorsteini Erlingssyni og Haraldi Níelssyni. Þessir
menn gátu frætt hann urn allt, sem hann vildi vita um það,
hvert íslendingar stefndu í verklegum og andlegum efnum. Hið
glöggskyggna auga athafnamannsins gat vel greint annmarkana
á verklegri menningu landsmanna. Honum hlæddi í augum
stritið og vinnuvélaskorturinn. En ónotuðu möguleikarnir,
sem hann eygði hvarvetna, voru ekki aðeins merki um van-
mætti, þeir voru líka fyrirheit um mikla framtíð, þegar þjóð-
inni gæfist kostur til þess að hagnýta þá. í andlegu lífi þjóð-
arinnar var gróandi, sterkir stofnar, þótt enn væri gróðurinn
í strjálla lagi. Hann flutti messu í fríkirkjunni í Reykjavík.
Meðal kirkjugesta var Haraldur Níelsson. „I huga hans er
hinn kristni trúarbragðafélagsskapur mannanna eitt — cills-
herjarkirkjan —, trúflokkarnir mismunandi, eins og kirkj-
urnar mörgu ineð ýmissi lögun eru byggingarstíllinn. Það var
til allsherjarkirkjunnar, hins almenna trúarsamfélags mann-
anna, að hann kom — að líkindum sá eini, er þar var.“ Þessi
eini, áhrifamesti kennimaður þjóðarinnar, var að vísn á við
heilan söfnuð! í þessurn orðum um Harald Nielsson sér hilla
undir hugsjónina um sameinaða islenzka kirkjufélagið, sem
i’ætast átli 10 árum seinna, að nokkru með tilstyrk lærisveina
Haralds Níelssonar. í rauninni var það annar höfuðtilgangur
hans með þessari ferð, er farin var með ráði leiðtoga ameriska
únitarasambandsins, að kynna sér hina frjálslyndu kristin-
dómsstefnu á íslandi og athuga möguleika á að fá kennimenn
héðan vestur. Hafi hann ekki fundið að þessu sinni nema
einn vin allsherjarkirkjunnar, varð honum að duga si'i vissa,
uð þessi eini var á við marga, enda reyndist hann svo.