Andvari - 01.01.1948, Page 90

8«
Um Bjarna Thorarensen
ANDVARI
livítfyssandi fjallaám og gínandi gjám, sem, þrátt íyrir sitt
tignarlega yfirbragð, er raunaleg sönnun um drottinvald nátt-
úrunnar yfir mönnunum. Svona er loks þjóðernið. Að vísu
hefur margt hjálpazt að til að hneppa oss í ánauð og kúgun,
en saml býr enn þá nokkurs konar mikilleiki undir niðri i
lyndiseinkunn þjóðarinnar. Eða skyldi ekki það þolgæði í
þrautum og sú staðfesta í baráltunni við náttúruöflin, sein
enginn hefur enn borið brigður á, að vér hefðum til að bera,
mega teljast vottur þess, og sömuleiðis það trygglyndi svo í
vináttu sem fjandskap, sem guði er svo fyrir þakkandi, að
enn er til vor á meðal, þrátt fyrir allt.
Skáldskapur Bjarna Thorarensens ber merki alls þessa. Hann
hefur sótt sitt tignarlega yfirbragð til fjallanna, orkumagn sitt
til fossanna, bálhita sinn til eldfjallanna og hreinleika sinn til
mjallarinnar. Skirlífisblær stjörnuhiminsins leikur um sum
hans beztu ástaljóð, svo fjarlæg eru þau allri holdlegri munuð,
en sum eru með nærri því suðrænum bernskublæ. Ættjarðar-
ljóð hans eru öll þrótti þrungin. Þar gætir hvergi kveifarlegra
kvartana, þar er ekkert reik um þokuheima fortiðarinnar, eins
og í kvæðum Ossians. Þau standa föstum fótum í nútíðinni,
og þar flóir ekki allt í bölsýnis-orðagjálfri. Ádeilukvæði hans
og ágætu níðvísur eru svo beizk, nöpur og meinleg, að jafn-
vel norrænni kaldhæðni er um megn að komast þar lengra.