Menntamál - 01.09.1964, Síða 32

26
MENNTAMAL
er, þrýtur langlundargeð foreldranna, og þeim verður á að
grípa til vandarins í óeiginlegum skilningi. Barninu er
brigzlað um leti eða heimsku og árangur þess borinn samán
við árangur læsra jafnaldra þess eða yngri barna. Þannig
auka foreldrarnir enn á erfiðleika barnsins, sem eru þó
ærnir fyrir. Ekki má skilja orð mín svo, að foreldrarnir séu
einir um mistök sem þessi. Án efa hefur margur kennarinn
tekið þátt í slíkri aðför að lestregu barni. Enginn skyldi þó
ætla, að þessi viðbrögð uppalendanna stafi af mannvonzku.
Þvert á móti. Misskilin umhyggja og rangsnúinn metnaður
hefur hér leitt þá á villigötur.
Nú væri ekki óeðlilegt jrótt spurt sé: Hvernig má það
vera, að stór hópur barna verður ekki læs eftir margra ára
lestrarnám? Hvað veldur Jiessari vangetu? Liggur Jretta í
einhverri veilu hjá börnunum sjálfum, eða er Joetta kannske
siik uppalendanna, foreldranna og skólanna? Það eru eink-
um tvær spurningar í Jæssu sambandi, sem hagnýtt er að fá
svar við. í fyrsta lagi: Jiverjar eru orsakir lestrarörðugleika?
Og í öðru lagi: hvaða ráð eru til úrbóta, bvað geta foreldr-
arnir og skólarnir gert til að mæta þessum vanda?
Upphaf rannsókna d lestregðu.
Áður en ég leitast við að svara þessum spurningum, er
rétt að virða ofurlítið nánar fyrir sér vandamálið, sem við
er að etja, lestregðuna. Vangeta barna við lestrarnám er
ekkert nýtt fyrirbrigði, það er sjálfsagt jafngamalt ritlist-
inni, en erfiðleikanna verður fyrst vart að marki, eftir að
almenn fræðsluskylda er lögboðin. Framan af þótti lestregða
öruggt merki um heimsku eða leti, og var að sjálfsögðu
refsað fyrir í samræmi við Jteirrar tíðar viðhorf til uppeld-
isins. En laust fyrir síðustu aldamót fara ýmsir menn er-
lendis að draga í efa, að vangeta barna við lestrarnám sé
eingöngu sprottin af heimsku eða leti, þótt hér á landi virð-
ist þetta sjónarmið enn vera furðu lífseigt.
Árið 1896 vakti enskur skólalæknir, James Kerr að nafni,