Menntamál - 01.09.1964, Síða 47

MENNTAMÁL
41
svo flókna athöfn sem lesturinn er. Hin ytri skynjun, sjón
og heyrn, þarf að veia nægilega þroskuð. Barnið þarf t. d.
að geta séð mismun á formi smárra flatarmynda og greint
í sundur skyld hljóð. Nægilegur málþroski og almenn
reynsla þarf að vera fyrir hendi. í þessu sambandi má geta
þess, að talið er nauðsynlegt, að barnið þurfi við upphaf
lestrarnámsins að skilja og hafa á takteinum um 3000 mis-
munandi orð. Tilfinningalegt jafnvægi er mjög áríðandi.
Barnið verður að geta einbeitt sér að ákveðnu viðfangsefni
og hafa til að bera nægilega atorku til að Ijúka því. Nauð-
synlegur er nokkur félagslegur þroski, því barnið þarf að
geta umgengizt og starfað með leiðbeinanda sínum og náms-
félögum. Og síðast en ekki sízt verður barnið að hafa sterka
löngun til að læra að lesa.
Sagt er, að börn, sem uppfylla þessi skilyrði, séu Ies-
þroska. Nú væri forvitnilegt að vita, hvenær börn verða
lesþroska. Aldur barna segir ekki til um það og hefur ekki
reynzt nothæf viðmiðun. Reynslan sýnir, að flest börn verða
lesþroska í kringum 7 ára aldur, allmörg 0 ára og nokkur
jafnvel 5 ára gömul. Önnur börn ná ekki lesþroska fyrr en
um 8 ára aldur og nokkur jafnvel enn síðar. Á hvaða aldri
barn verður lesþroska ákvarðast sumpart af upplagi ein-
staklingsins og sumpart af áorkan umhverfisins. Barn, sem
mikið er talað við af foreldrunum eða öðru fullorðnu fólki
og fær tækifæri til að þjálfa hæfileika sína við athuganir á
umhverfinu og í þroskandi leikjum, verður að öðru jöfnu
fyrr lesþroska en barn, sem hinir fullorðnu á heimilinu
gefa sér lítinn tíma til að tala við um fyrirbæri lífsins og
njóta ekki leiðbeininga við leiki sína. Það er einmitt hérna,
sem kemur til kasta foreldranna. Með því að tala við barnið
um það, sem orkar á hug Jress úr daglegu lífi, skoða með
því myndabækur, segja |)ví sögur og kenna Jrví söngva og
þulur, fá J)að sjáll't til að segja frá því, sem það hefur upp-
lifað, er hægt að byggja upp orðaforðann, jrroska máltil-
finninguna og glæða ímyndunaraflið. Og með því að láta