Menntamál - 01.09.1964, Side 59

MENNTAMAL
53
og gæði síns eigin lands. Enn iremur skyldi kenna söng og
leikfimi.
Langmestur hluti landsmanna bjó í sveitum og stundaði
landbúnað. Ætlazt var til þess, að byggðir yrðu heirnan-
gönguskólar í sveitum og þeir eigi hafðir stærri en svo, að
auðvelt væri um heimangöngu. Hver skóli átti að vera í
tveimur deildum, eldri deikl og yngri deild, en aðeins einn
kennari við livern skóla. Þó var heimilað að hafa hjálpar-
kennara, ef nemendur voru mjög margir eða allt upp að
100. 1 yngri deild var heimilt að taka börn allt frá sex ára
aldri, en ekki yngri, en í eldri deild voru börn frá og með
10 ára aldri og til fermingar. Ekki gátu börn komizt í eldri
deild, nema þau væru orðin vel læs.
Opinber próf skyldi halda í skólanum tvisvar á ári, þ. e.
í byrjun nóvember og í byrjun maí, að viðstaddri skóla-
nefnd eða öðrum umsjónarmönnum skólans. Auk þess sem
gefnar voru einkunnir í öllum námsgreinum, skyldi gefa
einkunn fyrir iðni og háttvísi.
Yfirstjórn skólamálanna var að sjálfsögðu í danska stjórn-
arráðinu (Kansellíinu), en skólaráð og skólanefndir áttu að
hafa umsjón með skólanum, hver í sínu umdæmi. Biskup-
ar, prestar, greifar og fríherrar áttu að fylgjast með gangi
skólamálanna og gátu setið í skólanefnd, ef þeir vildu. Bar
þessum háu herrum að gera yfirstjórn skólamálanna aðvart,
ef þeir teldu, að um vanrækslu gæti verið að ræða af hálfu
þeirra, er annast áttu um kennslu og skólahald.
Kennarar fengu allnákvæmt erindisbréf til þess að fara
eftir, bæði um sjáll'a kennsluna, svo og um samband þeirra
við foreldra og skólanefndir. Einkum áttu kennarar að hafa
samband við sóknarprestinn, sem var sjálfkjörinn formaður
skólanefndar.
Hér hefur aðeins í stórum dráttum verið gerð grein fyrir
aðdraganda og gerð fyrstu laga um almenna fræðsln í Dan-
mörku, sem sett voru fyrir 150 árum. Hér var um mjög
þýðingarmikla löggjöf að ræða, sem sett var að ráði mikils-