Jörð - 01.08.1931, Page 46

ÁSTIR
44
[Jörð
hinir. »Að skilja er að fyrirgefa«, sagði frönsk hefðar-
kona fyrir iöngu og er frægt orðið sem spakmæli.
Þegar maður horfir í augu annars manns í fullkominni
einlægni — einlægni opins hjarta, — þá elskar skoðand-
inn þann mann upp frá því — eða verður minni maður
ella. Þegar fanturinn var barn, sá móðir hans hann eins
og hann er »inn við beinið«; — síðan hefir ekkert megn-
að að ríða slig á ást hennar. Þegar fanturinn varð upp-
kominn maður, stældi hann af leikaralist einlægni þá, er
orðin var honum um megn; — og önnur kona elskar hann
síðan til æviloka. Og voru þó að vísu brot af sannri ein-
lægni innan um. Og þessi brot voru það, sem kveiktu ó-
slökkvandi ást konunnar; þessi einlægnisbrot, sem hinn
óeinlægi maður kannaðist ekki einu sinni sjálfur við.
— Einu sinni sem oftar stóð syndugur maður fyrir
dómstóli Mildinnar — Krists. Helvíti gein hvítglóandi
sem opnar kjallaradyr úr dómssalnum. Kristur horfði
þögull á hinn hrædda mann, sem smámsaman varð ljóst,
að hann átti hvergi eðlilegan samastað annars staðar
en í Helvíti. Algerlega yfirbugaður hneig hann niður og
lá sem hrúgald á gólfinu. Þá verður hann þess var, að
Kristur hefir kastað sér yfir hann og grætur. Hann lítur
upp. Það er þá móðir hans, sem faðmar hann að sér
með hríðakenndu afli og fagnaðartárum. Helvítisvist
syndarans er lokið. Hann er endurleystur af Kristi — í
líki móðurástarinnar. — Skáld hafa lýst þessp á annan
og snjallari hátt. Göthe*) og Ibsen**) láta ástmeyjar
vinna hlutverk móðurinnar í draumnum, sem nú var frá
sagt. Gretchen og Sólveig eru taldar með fegursta skáld-
skap heimsbókmenntanna. —
ORÐIÐ ástir er oft látið tákna það samlíf karls og
*) Frægasta skáld Þjóðverja; aðalrit hans er »Faust,« (frb. fást),
sem Bjarni heitinn frá Vogi þýddi, svo sem kunnugt er; er
Gretchen (frb. grethjen) aðalkonan í ékáldriti þessu.
**) Frægasta skáld Norðmanna (og Norðurlanda). Pétur Gautur,
sem Einar Benediktsson þýddi, er eitthvert helzta rit hans, en
Sólveig aðalkonan í því.