Eimreiðin - 01.04.1931, Page 86

eimreiðin
Viðhorf mynlmálsins. Sjálft gengismálið er að því leyti úr sög-
unni, að íslenzk króna hefur verið í stöðugu gengi hátt á 6. ár, og þetfa
gengi (tæpir 82 gullaurar) er orðið fast að því leyti, að verðlagið í land-
inu hefur lagað sig eftir því. Islenzk króna er því orðin að nýrri mynt
með ákveðnu gengi, en hitt er misskilningur, er sumir tala um „lággengi
íslenzkrar krónu og dýrtíð, sem af því stafi. Lággengi þýðir ekki lága
mynteiningu, heldur það, að myntin sé fallin niður úr samræmi við verð-
lagið í landinu.
Allir stjórnmálaflokkar óska nú í raun og veru að komast hjá gengis-
breytingum, en tillögur hafa komið fram í þá átt að breyta mynteining-
unni frá þvf sem hún nú er og yfir í gamla horfið (úr 82 gullaura krónu
yfir í 100 gullaura krónu) án gengisbreytingar, þ. e. umreikna öll tölu-
gildi daglegs verðlags og viðskifta yfir í heilar gullkrónur (Norðurlanda-
krónur . Hitt væri í eðli sínu gengisbreyting, ef þessi umreikningur vseri
ekki gerður, heldur hækkaði alt verðlag fyrst í stað með krónunni og
sömuleiðis allar skuldir og innieignir fyrir fult og alt í sama hlutfalli. —
Það eru þingmenn úr Sjálfstæðisflokknum sem hafa komið fram með
þessa tillögu á þremur síðustu þingunum, og felur hún reyndar í sér
gengishækkun að því leyti, að allar skuldir og innieignir, sem stofnaðar
hafa verið fyrir 7. ágúst 1914 skulu ekki umreiknaðar, heldur greiðast
með fullu nafnveröi, þ. e. hverjar 100 krónur með 100 gullkrónum (eða
122 núgildandi krónum), en allar skuldir og innieignir, sem orðnar eru
til eftir þann tíma, með 82 gullkrónum (eða 100 núgildandi krónum).
Þingmenn úr Framsóknarflokknum komu aftur á sömu þingum með
frumvarp til myntlaga, þar sem núverandi króna skal lögfest fyrir fult
og alt. —
Bæði þessi frumvörp fálu í sér endanlega verðfestingu og gullinnlausn,
en hafa ekki enn orðið útrædd í þinginu.
Ef svo fer nú, sem margir spá, að Sjálfstæðismenn falli frá ákvæðinu
um hækkun skuldanna fyrir 7. ágúst 1914, þá er gengishækkunarmálið
alveg úr sögunni, og ekkert skilur á milli annað en það, hvaða mynt-
einingu skuli nota framvegis, núverandi krónu eða gömlu gullkrónuna
(Norðurlanda-krónuna). Ef svo fer, hættir myntmálið að hafa nokkur
áhrif á skuldaskifti í landinu, eins og það nú þegar er hætt að hafa