Eimreiðin - 01.04.1931, Page 103

^IMReiðin
NV SKÁLDSAQA
207
larverandi um langl skeið. Á meðan berjast þær mæðgur fyrir tilver-
nni þarna í þorpinu. Sigurlína elur barn, — barn Steinþórs. Ðarnið er
numingi og deyr. Steinþór kemur aftur heim í þorpið og ætlar nú að
11 tast Sigurlínu. En það fer á aðra leið. Steinþór lætur ekki af að
^ 9ta sn°rur Slnar fyrir dóttur hennar, og þar kemur, að móðirin heldur
ann hafi komið fram vilja sínum. Þetta afber hún ekki, heldur gengur
i °9 drekkir sér, en síðustu aurar Sölku Völku fara upp í útfarar-
, aÖlnn> sem prófasturinn eykur með „tveggja til þriggja krónu lík-
jUstuf“. — Svo endar sagan.
viö nn ' ^essa S°2U um bernsku og æsku Sölku Völku og viðskifti hennar
Sb Umhveríi sitt er fléttað öðrum þáttum um ýmsar persónur þorpsins,
HJ,uerða á vegi þeirra mæðgna.
náð tunnur þessarar sögu er gæddur þeirri frásagnargáfu, að hann getur
án h tan9arhaIdi á lesöndum sfnum. Þess vegna les maður sögu þessa,
maðuSS ^lnna fl' Is'Öinda, líkt og maður les góðan reifara. En þegar
Hvað^ ^6r SV° hugsa um efraið, að lestri loknum, þá vandast málið.
Hv "S Vak‘r ^vrir höfundinum? Hvaða erindi á hann til lesendanna?
ejns 3 ^Ssjón er það, sem hann er að reifa og bera fram? Það er
sem ?9 hann hafi ekkert að gera annað en einblína á allan þann óhugnað,
0g u9sanlegt er að við beri í lélegu sióþorpi einhversstaðar á ísaláði,
1 snd^^h3'1 ^etta 1 tetur> ftet,a °fan af öllu volæðinu miskunnarlaust, og
°9 s - • SS manns> sem bara horfir á tilveruna með kuldaglott á vörum
lýsm - mórauðu framan í ásjónu alls hins góða. Eigi sagan að vera
ag ^ a ástinni, eins og fyrri undirtitillinn ber með sér, er varla hægt
»quð '2Sa S°r aumarl afskræmingu á því hugtaki en þá, sem birtist í
saman S. Sigurlfnu og holdlegri ást hennar, sem hvorttveggja blandast
bórs * ^'nn elnIrerinlle9asta ástagraut, eða í sjúklegri girnd Stein-
Mað-Sem 2eðveikralæknar samtíðarinnar mundu nánast telja vitfirringu.
heFur ,°nnur> telpan Salka Valka er uppáhald höfundarins, að hann
lagt
e9a vel
S19 í líma til að lýsa sálarlífi hennar og tekist það víða prýði-
af v a® hann ætlar sér eitthvað með hana, sem ekki verður séð
ha]diö fri S°9U> hvað er, en mun vafalaust koma í ljós, þegar fram-
iuge að<emur' Halldór Laxness er vissulega ekki einn um þá tilhneig-
ing er -!^sa ^remur ranghverfunni en rétthverfunni á lifinu. Sú tilhneig-
áhrifum1 f .me^at rlttl°funda nútímans, og Laxness hefur þar orðið fyrir
hyltij. k 13 ^eim tízkuhöfundum, sem til skamms tíma hafa verið mikið
ÞeSsu eir sýna oss heiminn kaldranalegan og mennina lastafulla og spilta.
Qöfu 6r ?st 9remjulaust, eins og manneðlið sé svona, og aðeins svona.
Og ?nsnan> fórnfýsin, drenglyndið eru fágætar dygðir í bókum þeirra.
sjálft .*!* a^ slíkum bókum verða miklu fátæklegri en þau, sem lífið
Orðið jjn'111' • Þratt fvrlr öll þess mistök og víxlspor. Vér höfum þá
ffá jjf utl 1 lífinu, ef vér geymum ekki, hver og einn, endurminningar
ast sam '?s u vorri um góða og göfuga menn — fleiri en þá sem finn-
^áiunda31^39^-11 1 Þessari b°h Laxness. Áhrifin af flestu því, sem tízku-
bjarna ??Sslr rita> eru Þau helzt að rýra manngildið. Þetta er sá mesti
Hið s^rei0e‘ sem hægt er að gera fólkinu, og þó einkum æskulýðnum.
^u9sjóna ^ 6r’ maöurinn getur hafið sjálfan sig upp í hæðir göfugustu
ekki rg|j .7 °9 því miður líka sokkið hræðilega djúpt. En honum er
9tamna x VSt me® tomum dumbungslitum, þar sem varla bregður fyrir
e0a llósum dráttum.