Eimreiðin - 01.01.1932, Síða 19

E,MRfc|g|N
VIÐ ÞjÓÐVEGINN
7
banvaenu flokka-pólitíkur, svo að fremur ráði flokksfylgi en
^amtak og viðskiftahæfileikar, hverjir stjórna fjármála- og
alvinnulífinu í landinu. Setningin um ágæti ríkisrekstrar í
b°rgaralegu þjóðfélagi er ein þeirra pólitísku trúarsetninga,
fGtli allmiklu ræður nú á dögum. Við íslendingar erum að
lafnaði ekki kreddufastir í trúmálum, en ríkisrekstrar-»dogman«
a allmarga formælendur, eins og atburðir undanfarinna ára
sanna bezt. Ríkið tekur enn einusinni upp einkasölu á tóbaki.
randferðum ríkisskipanna hefur verið kipt frá Eimskipa-
e a9i Islands og viðamikil ríkisútgerð sett á stofn í staðinn.
mið rekur búskap. Það fór meira að segja að gera út á
s’^astliðnum vetri (sbr. Þórsfisk). Það rekur einhverskonar
^ólasmiðju (Landssmiðjan). Verzlun rekur það í stórum stíl.
u nýlega hefur frézt, að ríkið sé líka komið inn á verksvið
akaranna. Ríkisbrauðgerð íslands er á uppsiglingu eða þegar
°min- Ríkið rekur útvarp, fyrirtæki, sem eftir eðli sínu á
9eta borið sig sjálft. Hver er útkoman hjá því ríkisfyrir-
®bi fyrsta rekstursárið? Gjöld kr. 328.467, tekjur kr. 105 000.
9Íöldunum eru 124 000 krónur ekki taldar koma rekstrin-
Urn við, í greinargerð fjármálaráðherra. Við skulum láta það
heita. En samt er reksturshallinn á fyrirtækinu þetta
eitla ár nál. 100 000 krónur. Frumvarp liggur nú fyrir þinginu
Um heimild handa ríkisstjórninni til að taka upp einkasölu á
Sn°nar bifreiðum og bifhjólum, mótorvélum í skip og báta
' s- frv. Ríkisklæðagerð, ríkismatsala eða ríkisskógerð er að
enn ekki komið á laggirnar, en ríkisforlag og ríkissauð-
^ tarækt er hvorttveggja til. Engum dettur í hug að halda
Ul fram, að ríkisrekstur geti ekki borið sig undir góðri stjórn.
aj6r er alls ekki verið að ræða um það, heldur hitt, að sá
'nnurekstur, sem íslenzka ríkið hefur nú með höndum, hlýtur
^JUVæmleSa að þrengja að hjá þeim einstaklingum, sem
Afl*r- bæði t'ma> ^ °s erf*^’ 1 sama rekstur. —
*öingin af þessum aukna atvinnurekstri ríkisins hlýtur líka
jjj Ver^a sú, að ríkið verður að hafa miklu meira rekstursfé
|a Uniraða nú en það hefur komist af með áður. Og í þriðja
ekk/ Ver^ur fíkisreksturinn að bera sig, því geri hann það
sál ' ^a ^er me^ hann eins og fór með síldareinkasöluna
9U> nema ríkinu takist áður að selja fyrirtæki sín eða