Eimreiðin - 01.10.1936, Blaðsíða 81

mmdeiðin
GRÓÐUR GYÐINGALANDS
425
um og þvottaílátum. Einhverri húsnefnu hafði þeiin tekist að
koma upp; það hús átti fyrst um sinn að nota fyrir sam-
kunduhús. Annað hús höfðu þeir timbrað við hlið þess; það
hús skyldi nota til lögmálslaugarinnar. Þeir höfðu með öðr-
11 m orðum séð fyrir hinurn brýnustu andlegu nauðsynjum,
enda þótt þeir hefðu ekki enn komist yfir að sjá fyrir brýn-
ustu iíkamlegum nauðsynjum svo að neinu næmi. Því að
Þessir menn voru guðræknir Gyðingar, ákafir clmssidar.
Skrítin sjón var að sjá þetta fólk: Barðalausir, svartir
úattar, dökkir, óhreinir fatagarmar, síð skegg á álútum mönn-
uin, gráuni og gugnum, alt þetta kom næsta afkáralega fyrir
sjónir í hinu frjósama, dýrðlega Iandslagi. Það gilti einu,
hvort maður virti fólkið fyrir sér að sjá í svalblátt hafið
llleð hvítri brimkögursröndinni eða við klettalínur Karmels;
fólkið var jafnhræmulega framandi við hvort heldur sem
bað bar.
Ég inti fólkið el'tir, hvaðan það væri. Það kvaðst vera frá
Warszava, nánara til tekið frá Praga. „Árið 1916 hef ég þa
Verið þar, sem þið áttuð heima," sagði ég.
Og satt var það. í maímánuði 1916 gekk ég um Gyðinga-
hverfið í Praga öðrum megin Weichselfljóts. Þeirri kynnis-
*ör mun ég aldrei gleyma. Warszava er ekki neitt tiltakanlega
skemtileg borg, hún helur ekki mikið að bjóða fljótt á
'itið. En úthverfið Praga er eitthvert skuggalegasta, gleði-
snauðasta og vanhirtasta hverfi, sem ég hef nokkru sinni séð.
Éýðingabælið þar er mér enn í minni sem martröð. Þar
varð fyrir mér örbirgð, myrkrasund, daunilt skarn, skað-
i^vikindi og taugaveiki. Hvergi sást stinganda strá, enginn
Þnkkalegur blettur. Svo var sem aldrei sæi í heiðan himin
yfir borginni. Gyðingarnir höfðust við í hörmulegum hreys-
Urn, þeim var sem slaflað saman af þrengslum, og nú voru
lleir komnir að Karmel til þess að gerast akuryrkjumenn. Þeir
iiktust rottum á hafnarbakka í stórborg.
1 fyrsta sinn á æfinni blés nú hafgolan um þá úti i nátt-
úrunni. Sól skein í heiði, fuglar sungu, og blóm önguðu alt
nnihverfis þá. Hvernig skyldi slíkt eiga við þá? Skildu þeir nú
tii fulls breytinguna, sein á var orðin, og nýja lífið, sem var í
v*ndum?