Uppeldi og menntun - 01.01.1992, Blaðsíða 62

Dóra S. Bjarnason
Benedikt var áfram fullgildur félagi í bekknum og virtist vinsæll. Þetta ár skildi á
milli drengja og stúlkna í leik. „Hann er maður eins og við hinir strákarnir", skrifaði
einn félaga hans sem svar við spurningu á spurningalista sem lagður var fyrir börnin
vorið 1990 vegna tilraunarinnar.20 Benedikt hafði eignast góða vini meðal drengjanna
og tengsl hans við jafnaldra efldust.
Samantekt
Fyrstu tvö árin var áhersla kennara hvað mest á að leita leiða til þess að tryggja og
treysta félagslega blöndun Benedikts og bekkjarfélaganna. Spurningin um það hvort
unnt væri að hafa svo fatlaðan nemanda í almennum bekk vék fyrir kennslufræðilegum
spurningum um hvernig betur mætti koma til móts við þarfir hvers nemanda og
hvernig kennarar gætu nýtt tíma sinn, fagkunnáttu og reynslu til þess að vinna saman
að þessu rnarki. Sérhæfð kunnátta og reynsla sérkennara, sömuleiðis vinna samkvæmt
einstaklingsnámskrá sem var færnimiðuð, hæfði aldri og kyni fatlaða nemandans og
var að hluta grunduð í félagslegu umhverfi skólans og nágrennisins21 - allt stuðlaði
þetta að markvissara námi og kennslu. Þessi vinnubrögð tókst ekki að færa til
sérgreinakennara. Það tókst heldur ekki að færa þessi vinnubrögð til nýs bekkjar-
kennara og enn eins stuðningskennarans næsta ár á eftir svo sem lauslega verður drepið
á í eftirmála.
Nokkrar niöurstödur og ályktanir
Hvaða lærdóm virðist mega draga af þessari tilraun fyrir hina ýmsu aðila sem tengdust
henni 1987-1990? Hér á eftir verður leitað svara við þessari spurningu.
Benedikt
Benedikt tók talsverðum framförum þessi ár. Vissulega er ókleift að afmarka og
skilgreina hlutlægt hvaða þátt kennslan á í þroska hans og hvaða aðrir þættir í
umhverfi hans og upplagi eiga þar hlut að máli. Enn er of lítið vitað um tengsl
kennslu og þroska almennt til að unnt sé að mæla slík áhrif nákvæmlega. Enn færra er
vitað með vissu um þroskamöguleika mikið fatlaðra og um áhrif tiltekinna kennslu-
aðferða á þróun máls, vitsmuna og tilfinninga slíkra nemenda.22
Benedikt er glaður og öruggur í hópi skólafélaga. Benedikt lifir ekki jafnfjölbreyttu
lífi og ófatlaðir jafnaldrar en líf hans dag hvern árið um kring er viðburðaríkara en
almennt gerist um jafnaldra hans sem eru þroskaskertir - ef marka má lauslegar
upplýsingar um líf og vináttutengsl fatlaðra og ófatlaðra hér á landi23 og erlendar
20 Lokaskýrsla 1990:9.
21 Sjá Ford o.fl. 1989.
22 Tindal 1985:101-112.
22 Ég hef undir höndum 56 ritgerðir kennara og annarra fagmanna sem starfa með
fötluðum börnum og ungmennum, víðs vegar að af landinu. Ritgerðirnar renna
stoðum undir þessa staðhæfingu. Hver ritgerð snýst um dagbók, eina viku, í lífi
fatlaðs einstaklings 2-26 ára. Efni þeirra bendir til að einungis fjórir af þessum