Uppeldi og menntun - 01.01.1992, Síða 272

Sigrún Aðalbjarnardóttir

Mér finnst þau skilja betur orsakir árekstra og líðan einstaklinga. Hjá einstaka
nemendum hef ég séð breytingar til batnaðar í framkomu við skólasystkini sín en hjá
öðrum ekki. Það er helst úti á skólalóðinni sem þau standa betur saman sem hópur en
þau gerðu áður.
Nemendur virtust einnig oftar reyna að finna friðsama lausn á vanda en áður og jafnvel
taka á málum af meiri ábyrgð. Kennari yngstu barnanna segir:
I morgun lenti tveimur strákum saman á leiðinni út í frímínútur. Það var mjög gaman
að fylgjast með því að það þurfti ekkert annað en að stoppa þá snöggvast til þess að
ræða málin og spyrja: „Hvað gerðist?“ Þá jöfnuðu þeir ágreininginn, náðu sam-
komulagi og urðu aftur hinir mestu mátar. A þessu fannst mér ég sjá árangur erfiðis
míns. Umræðan okkar var að skila sér hægt og sígandi.
Annar kennari segir:
Bömin ræða æsingalítið ýmis mál sem áður höfðu verið leyst með handalögmálum og
slagsmálum. Þau eru ekki eins hörð og miskunnarlaus, reyna fremur að setja sig í spor
annarra og haga samskiptum eftir því.
Hér fylgir einnig dæmi um viðleitni barnanna til að skoða eigin hegðun:
í frímínútum í skólanum voru stelpur í snú-snú. Asu mistókst að hoppa upp á réttu
augnabliki og bandið flæktist. Erna sagði þá að hún væri feit og léleg í snú-snú. Asa
lamdi Ernu en Erna reif í hárið á Asu. Asa fór að gráta og fór heim á leið. Hún sagði
mér eftir á að á heimleiðinni hefði hún farið að hugsa málið og ákveðið að snúa við.
Hún fór beint til Ernu og bað hana fyrirgefningar vegna þess að hún hafði lamið hana.
Erna sagðist þá sjá eftir að hafa sagt að Ása væri feit og bað hana líka um að fyrirgefa
sér. Erna sagði að henni þætti sjálfri mjög leiðinlegt þegar sagt væri við hana að hún
væri með bólur og því hefði hún ekki átt að særa Ásu með því að segja að hún væri
feit.
Kennari stúknanna skrifaði jafnframt að sér hefði fundist stórkostlegt að sjá hvernig
þær leystu málið á árangursríkan hátt með því að setja sig liver í annars spor. Hún
sagðist líta á þennan atburð sem lýsandi dæmi um þær jákvæðu breytingar sem henni
fannst hafa orðið á samskiptum barnanna við að taka þátt í verkefninu. Hópurinn hefði
verið ósamstæður í upphafi skólaárs.
Að lokum fylgir hér dæmi um ábyrg viðbrögð níu ára nemenda þegar bekkjarsystur
þeirra eru grunaðar um stuld. Kennari þeirra segir svo frá:
Daginn fyrir skólalok í vor kom Anna til mín og spurði mig hvort ég tryði því að
Sigga hefði stolið. Ég neitaði því, nema ég hefði séð það eða ef hún játaði að hafa
gert það. í lok skóladagsins komu fleiri börn til mín og sögðu að þrjár stelpur í
bekknum væru grunaðar um að hafa stolið sælgæti úr verslun. Augljóst var að börnin
vildu vinna úr málinu fyrir skólalok.Traust þeirra á stelpunum hafði minnkað og þau
vildu ræða málið áður en skólaleyfi hæfist. Þetta var greinilega mikið áhyggjuefni því
að þrjú börn höfðu t.d. fyrir því að hringja til mín um kvöldið til að leggja áherslu á
hve mikilvægt það væri að ræða málið í bekknum. Þar sem tíminn var að renna út
ákvað ég að hringja f stelpurnar þrjár og bað þær um að hitta mig klukkustund fyrir
skólatíma sem þær og gerðu. Við ræddum vandann. Þær tjáðu sig af einlægni um brot
sitt og líðan bekkjarsystkina sinna. Þá bað ég þær um að ræða málið sín á milli og
komast að samkomulagi um hvernig þær vildu leysa vandann gagnvart bekkjar-
systkinum sínum. Þegar þær höfðu komið sér saman um lausn kynntu þær hana fyrir
bekknum. Þær sögðust sjá eftir að hafa tekið sælgætið og að þær væru allar þrjár
270