Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Blaðsíða 105

HAFSTEINN KARLSSON
MÓÐURMÁLSKENNSLA
í VILLINGAHOLTSSKÓLA
VILLINGAHOLTSSKÓLI
Villingaholtsskóli er í Villingaholtshreppi í Arnessýslu. Hann stendur á holti
nokkru og er víðsýnt til allra átta. Fjallasýn er einhver sú mesta á Islandi. Umhverfi
skólans er nokkuð flatt en upp úr því rísa lág holt og ásar. Þjórsá, breið og lygn,
blasir við augum skammt frá og rétt við skólann er lítið, grunnt stöðuvatn, Villinga-
holtsvatn. Nokkuð mýrlent er í næsta nágrenni skólans og fuglalíf því geysimikið á
vorin og sumrin. Aðalatvinnuvegur er landbúnaður, einkum kúabúskapur og kart-
öflurækt, en einnig er nokkuð um sauðfjárbúskap.
Nemendur eru 37 á aldrinum sex til tólf ára. Þeir ljúka 7. bekk í skólanum en
þurfa svo að sækja skóla á Selfossi. Skólinn er heimanakstursskóli, nemendum er
ekið daglega til og frá skóla. Þeir fá heitan mat í skólanum ef þeir eru fram yfir
hádegi. Kennarar eru þrír að skólastjóra meðtöldum.
Skólahúsið var reist skömmu eftir seinna stríð og byggt við það fyrir tveimur
árum. Alls er það um 330 fermetrar.
Kennslufyrirkomulag mótast af nemendum, húsnæði og kennurum. Argöng-
um er kennt saman, tveimur eða þremur. Algengast er að 1. og 2. bekkur séu saman
í deild, 3. og 4. bekkur í annarri deild og svo 5.-7. bekkur. Þessi skipting er þó breyti-
leg milli kennslugreina. Fjöldi nemenda í árgangi er á bilinu 4-7.
Starfstími skólans er átta og hálfur mánuður. Skólasetning er í byrjun septem-
ber og skólaslit um miðjan maí.
Ég tel það skipta máli að flestir nemenda skólans alast upp með afa og ömmu í
næsta húsi. Það er orðið afar sjaldgæft mynstur hér á landi sem og á gjörvöllum
Vesturlöndum. Afi og amma gefa sér tíma til að segja sögur eða lesa, fara með vísur
og ljóð og stundum hjálpa þau börnunum að yrkja eða semja sögur.
ÞRÓUNARVERKEFNI
Fyrir fjórum árum var ráðist í breytingar á móðurmálskennslu í Villingaholtsskóla.
Ég hafði þá um hríð verið í vafa um gagnsemi kennsluaðferða minna sem einkennd-
ust af eyðufyllingum, utanbókarlærdómi, orðréttum uppskriftum eftir kennslubók-
um og lestri texta sem nemendur höfðu takmarkaðan áhuga á. Stöku sinnum áttu
þeir að skrifa ritgerð heima um tiltekið efni og skila henni eftir ákveðinn tírna. Mér
og nemendum mínum þótti fremur leiðinlegt í móðurmálstímunum. Þó kom fyrir
að glímt væri við verkefni sem vöktu áhuga okkar en það var sjaldan. Skapandi
Uppcldi og menntun - Tímarit Kennaraháskóla íslands 2. árg. 1993
103