Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Blaðsíða 127

LÁRA STEFÁNSDÓTTIR, SIGURJÓN MÝRDAL
Einnig geta nemendur velt fyrir sér því sem aðrir segja og eru ekki bundnir af því að
bregðast samstuirdis við heldur þegar þeir eru tilbúnir.
Þar sem íslenska menntanetið er tengt inn á Internet, opnar það gátt að upplýs-
iiTgaveitum heimsins. Internet varð til fyrir um 20 árum þegar starfsmenn varnar-
málaráðuneytis Bandaríkjanna unnu að svokölluðu ARPAnet. Markmiðið var að
búa til tölvunet sem þyldi flest áföll. Verkefnið þróaðist þannig að hver tölva sem
var sett upp sem miðill tengdist öðrum tölvum (Krol 1992). Boð fóru síðan frá einni
tölvu í aðra frá upphafsstað til lokastaðar og sér hver tölva á leiðinni um að koma
boðunum áfram. Verði ein tölva óvirk er boðleið breytt. Intemet er því ekki eitt-
hvert fyrirtæki eða áþreifanlegt tölvunet heldur hugtak yfir alþjóðlegt net tölva.
Nú eru tölvur þær, sem byggja upp Internet, í flestum háskólum heimsins þar
sem þekkingarleit og upplýsingaöflun er hvað virkust. Þetta gerir það að verkum að
tölvur sem tengjast Iirternet hafa aðgang að ótrúlega mörgum gagnasöfnum, bóka-
söfnum, skjölum, bókum og upplýsingum af margvíslegu tagi. Mikið af þessum
upplýsingum er hægt að fá án aukins kostnaðar. Háskólastofnanir krefjast sjaldnast
greiðslu fyrir sínar upplýsingaveitur. Hinsvegar selja fyrirtæki og fjölmiðlar þjón-
ustu sína út á netið. T.d. er hægt að komast með aðstoð Islenska memrtanetsÍLrs í
bæjarhlaðið á upplýsingaveitu eiT til þess að opna þar gátt þarf að inna af hendi
sérstaka greiðslu. Þetta sparar t.d. beinan símakostnað milli lairda.
íslenska menntanetið hefur sett upp forritið Gopher sein gerir notendum kleift
að nálgast upplýsingaveitur um heim allan í gegnum valmyndir netsins. Notandi
getur t.d. valið að skoða bókasafn á Nýja Sjálandi og án þess að hann viti hvernig
það gerist fer haniT að vinna á tölvu safnsins að heiman. Með aðstoð Gopher opirast
aðgangur að yfir 100 bókasöfiTum, allt frá GEGNI, bókasafnsþjónustu Háskóla Is-
lands, Kennaraháskólairs og fleiri innlendra safna, að fjarlægustu söfnum og gagna-
bönkum. Um Gopher opnast líka eiirfaldur aðgaiTgur að gagnabönkum um marg-
vísleg efni, s.s. umhverfismál, kennslumál, mataruppskriftir, líffræði og ótalmargt
sem of laiTgt yrði upp að telja. Síðast en ekki síst hafa starfsmenn menntaiTetsins í
samvinnu við menntastofnanir, félög og einstaklinga byrjað að byggja upp innlent
gagnasafn á sviði menntunar og kennslu.
REYNSLA AF TÖLVUSAMSKIPTUM í NÁMI
Notkun tölvuneta í námi og kennslu fer vaxandi eftir því sem fleiri ná tökum á
þessari tækni. Margir hafa gert tilraunir með tölvusamskipti til kennslu, sérstaklega
í ákveðnum kennslugreinum (Kaye 1991; Harasim 1989). Þegar kennsla um tölvu-
net hefst, eins og t.d. í fjarskóla KHÍ, er oft spurt hvort það nám sé jafn gott og
hefðbundið nám; þ.e. hvort nemendur læri jafn vel eða jafn mikið á netinu eins og
þeir mundu gera í skólastofu. Spyrja má á móti hvort hefðbundin kennsla geti irokk-
um tíma skapað þá möguleika sem kennsla á tölvuneti veitir, s.s. til að skoða náms-
efni frá nýjum og fjölbreytilegum sjónarhornum.
Meginatriði í þessu efni er þó að „veldur hver á heldur". I fjarkeimslu jafiTt og í
skólastofunni þurfa nemendur og kennarar að yfirstíga ótal námshiiTdraiTÍr. Ef þeir
125