Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Blaðsíða 89

GUÐRÚN I. GUNNARSDÓTTIR
RAKEL GUÐMUNDSDÓTTIR
KARL EÐA KONA -
SKIPTIR ÞAÐ MÁLI?
Frá ritnefnd: Greinin hefur nokkra sérstöðu tniðað við aðrar greinar íþessum hluta tíma-
ritsins. Hún er unnin upp úr B.Ed.-ritgerð sem höfundarnir hlutu viðurkenningu fyrir úr
minningarsjóði Ásgeirs S. Björnssonar vorið 1992. Markmið sjóðsins er að efla vandaða
ritgerðasmíð við Kennaraháskóla íslands með pvi að veita viðurkenningu fyrir vel unnin
lokaverkefni og koma peim á framfæri.'
Þessi grein er byggð á samnefndri ritgerð sem við skrifuðum til B.Ed.-prófs við
Kennaraháskóla íslands veturinn 1991-1992. I ritgerðinni var leitast við að svara
tveimur meginspurningum:
- Treysta konur sér síður en karlar til að kenna á unglingastigi?
- Hvaða einkenni tengd kynhlutverkum eru talin mikilvæg fyrir kennara á pví
stigi?
Helsta ástæðan fyrir því að við ákváðum að skrifa um þetta efni var sú að mikið var
rætt um kennslu á unglingastigi meðal kennaranema. Aberandi var að kennsla á því
stigi þótti erfiðari en kennsla yngri barna. Einnig bar á mun meiri trú á hæfni karl-
manna en kvenna til að takast á við kennslu á þessu stigi. Sú skoðun virtist útbreidd
meðal kennaranema að strangur agi þyrfti að vera til staðar í kennslu á unglinga-
stigi og því gjarnan haldið fram að karlmenn byggju fremur en konur yfir nauðsyn-
legum eiginleikum í þeim efnum. Okkur þótti því athyglisvert að kanna nánar
skoðanir fólks á því hvaða eiginleikar þurfi að prýða góða unglingakennara.
Við könnuðum viðhorf grunnskólanemenda, starfandi kennara, kennaranema
og skólastjóra og settum okkur það markmið að leita svara við þeim spurningum
sem tilgreindar eru hér að framan. Segja má að athugun okkar hafi snúist um að
skoða hvort einkenni, sem talin eru kvenleg eða karlmannleg, tengist þeim þáttum
sem taldir eru ákjósanlegir í fari kennara á unglingastigi.
Við drógum fram meginatriði í svörum hópanna og bárum því næst saman
helstu niðurstöður. Við reyndum síðan að útskýra sameiginlega þætti og mismun á
viðhorfum svarenda með hliðsjón af kenningum um kynhlutverk.
Einhver ástæða hlýtur að vera fyrir því að sú umræða sem vitnað var til á sér
stað, jafnt innan veggja skólans sem utan. Fólk tengir ákveðin einkenni oft við
annað kynið fremur en hitt og telur konur greinilega síður búa yfir þeim einkennum
sem æskileg gætu talist í fari kennara á unglingastigi. Væntingarnar eru ekki þær
sömu til karla og kvenna en þær byggjast á þeim hlutverkum sem kynjunum er
Ritgerðin var skrifuð undir umsjón Dóru S. Bjarnason dósents við Kennaraháskóla íslands.
Uppeldi og menntun - Tímarit Kennaraháskóla íslands 2. árg. 1993
87