Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Blaðsíða 118

SAMSTARF ALMENNRA KENNARA OG TÓNMENNTAKENNARA
Er þetta mögulegt? Geta almennir kennarar uppfyllt þá kröfu sem er hér gerð til
þeirra?
Samkvæmt nýlegri könnun (Faulkner 1992) virðast almennir kennarar víða um
land treysta sér mun betur til að kenna allar aðrar kennslugreinar en tónmennt
I nefndaráliti samstarfsnefndar tónlistarfræðslunnar (1990) er að finna skýringu
á þessari afstöðu:
Um langt skeið hefur tónmennt ekki verið nægilega ríkur páttur á menntunarferli
almennra kennara, allt frá námsárum þeirra á grunnskólastigi, síðan á framhalds-
skólastigi og síðast en ekki síst íalmennu kennaranámi.
Eflaust hefur Kennaraháskóli Islands brugðist skyldu sinni og í ljósi þess er ekki
óeðlilegt að almennir kennarar telji sig ekki færa um að sinna tónmenntafræðslu og
að það sé ekki á þeirra verksviði.
Nauðsynlegt er að almennir kennarar geri sér grein fyrir hvað má og hvað á að
gera í tónmenntafræðslu. Ef til vill eru kennarar hræddir við fræðileg hugtök og
nótnalestur þar sem óeðlileg áhersla hefur verið lögð á þá þætti, eins og þeir væru
skilyrði fyrir tónlistariðkun sem er augljóslega ekki rétt (sbr. tónlist víða um heim).
Kennurum hefur hvorki verið gerð grein fyrir þeim óteljandi möguleikum í tónlist
sem krefjast lítillar fræðilegrar þekkingar né þeim tengslum sem eru á milli tón-
menntar og annars náms sem nemendur eru daglega að fást við. Sem dæmi má
nefna tengsl við móðurmál: Hljóðgreining, raddbeiting, atkvæði, taktur og hryn,
áherslur, styrkur og blær, merking orða/tónlistar. Ur stærðfræðinni má nefna
flokkun, stærð, fjölda, röðun og lengd. Nánast öll viðfangsefni samfélagsfræðinnar
má tengja tónlist að miklu leyti og ekki má gleyma þroska gróf- og fínhreyfinga.
ÞRÓUNARVERKEFNI í HAFRALÆKJARSKÓLA
Um langt skeið hefur verið lögð mikil áhersla á gildi tónlistar í daglegu starfi Hafra-
lækjarskóla. Þar var stofnuð tónlistardeild í tengslum við grunnskóla árið 1978 og
hafa þessi tengsl ekki aðeins verið á skipulags- og rekstrarsviði heldur líka faglega,
sérstaklega milli tónlistardeildar og tónmenntakennslu grunnskólans. Sameigin-
legt markmið hefur verið að gera alla nemendur virka og skapandi í tónlistariðkun.
Það má í því sambandi nefna að helstu kenningar sem mótað hafa fagleg sjónarmið
eru kenningar Carls Orffs, Murrays Schafers, Johns Paynters og Keiths Swanwicks.
Tengsl milli tónmenntakennara og annarra kennara skólans hafa oft verið til-
viljunarkennd, en þó sívaxandi. Mörg skemmtileg „þemu" hafa verið unnin á
síðastliðnum árum, en án þess að stefna markvisst að uppeldislegum árangri.
A skólaárinu 1990-1991 sóttum við um styrk í Þróunarsjóð grunnskóla til að
gera tilraun til nánari og markvissari samvinnu milli kennara 1.-4. bekkjar og tón-
menntakennara.
Markmiðin voru:
- að gera tónmennt að „eðlilegri" pætti íheildarskólastarfinu og ekki eins faglegt
hugtak thugum fólks.
116