Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Blaðsíða 109

HAFSTEINN KARLSSON
haldið þið að þessi saga sé?" Þeir koma með tillögur sem kennari skrifar upp á töflu.
Hann má ekki slá þá út af laginu með því að hrekja uppástungur þeirra, því að í
þeim er alltaf eitthvað sem notast má við og skal leggja áherslu á það. Kennari les
svo áfram þar til aðstæður og söguhetja hafa verið kynnt. Þá getur hann spurt:
„Hvað viljið þið vita um söguhetjuna?" Nemendur svara þá með spurningum, sem
væntanlega verður svarað þegar lesið er áfram. Þetta flækir nemendur inn í
atburðarásina, því að þeir eru að spá fyrir um framhaldið. Kennarinn skrifar spurn-
ingar nemenda á töfluna. Síðan er lesið áfram og þar sem tækifæri gefst má skjóta
inn spurningum á borð við þessa: „Hvað viljið þið vita um það sem gerist næst?"
Kennarinn þarf að varast að hafa spurningarnar of margar, því þær mega ekki trufla
lesturinn um of. Nemendur verða strax spenntir að heyra hvort þeirra tilgáta reyn-
ist rétt.
Eyðublaðið
Þessi aðferð er góð fyrir nemendur ellefu
ára og eldri. Þeir lesa eða hlusta á sögu og
fylla svo eyðublaðið út. Með þessu móti
átta þeir sig á aðalatriðum sögu og bygg-
ingu hennar. Það getur reynst þeim vel
þegar þeir eru sjálfir að semja.
Lestur fræðibóka
Eitt af markmiðum okkar með lestrarkennslunni er að nemendur geti tileinkað sér
skriflegan fróðleik á sjálfstæðan hátt. Að þeir skilji það sem þeir lesa án þess að
kennarinn hjálpi þeim. Með öðrum orðum: að gera þá sjálfstæða í sínu námi. Þess
vegna þarf að kenna þeim að lesa og skilja fræðibækur5. Þessi kennsla skiptist í
meginatriðum í tvennt. I fyrsta lagi í undirbúning og í öðru lagi í lestur.
Undirbúningur: Lesandi á auðveldara með að skilja texta um efni, sem hann
hefur einhverja þekkingu á, en texta um efni sem hann þekkir lítið til. Þetta þarf
kennari að hafa í huga við undirbúning kennslunnar. Hann þarf í upphafi að gera
5 Þegar ég tala um fræöibækur á ég ekki síst viö námsbækur í samfélagsfræði, náttúrufræði og fleiri greinum.
107