Búnaðarrit - 01.06.1927, Page 93
J3ÚN AÐARRIT
307
arinnar ræktað, svo kýrnar að sumrinu verða ekki látn-
ar út, nema á ræktaðar grasekrur (tún). Þar er komið
svo, sumstaðar, að kúnum er gefið inni alt sumarið, og
beitin er ekki nema ca. 4% af öllu árs fóðrinu. Á öðr-
um stöðum er ræktaði bletturinn örlítill hluti af öllu
landinu, og nóg beitiland, sem kúnum er beitt á að sumr-
inu, þar er beitin uppundir helmingur af ársfóðrinu. Á
nokkrum stöðum er mjólkin seld til bæjanna, þar eru
gjarnan margar kýr, og kringum bæina er fóðrað mikið
á kraftfóðri. Kraftfóður er sumstaðar uppundir 50°/« af
ársfóðrinu. Víða eru mjólkurbú, þar sem smjör og ostur
er gerður úr mjólkinni, en ekki geta allir bændur kom-
ið mjólk sinni til þeirra, enda eru líka til heilar sveitir,
þar sem engin mjólkurbú eru, og ekkert selt af mjólkur-
afurðum úr búi bóndans. Þes3i misjöfnu skilyrði gera
það að verkum að fjelagsskapur og viðleitni til eflingar
nautpeningsræktinni, er með misjöfnu sniði í hinum
ýmsu sveitum, enda er það líka eitt höfuðeinkenni á
öllum búnaðarfjelagsskap Norðmanna, hve hann er teygj-
anlegur, eða hve Ijett hann á með að laga sig eftir
staðháttum, án þess þó þar með að falla utan við þá
ramma, sem heildar fjelagsskapurinn er greyptur inn í.
a) Búreikningafjelög. Minst 8, og mest 20 menn geta
stofnað búreikningafjelag. Búreikningafjelögin í Noregi
hafa fastan ársmann, og er hann venjulega búfræðis-
kandidat. Hann fer stöðugt um milli fjelagsmanna og
færir búreikninga fyrir þá. Beikningarnir sýna svo heild-
arreikning búsins, en jafnframt reikninga yfir hinar ein-
stöku búgreinar, og hvað kýrnar snertir, fyrir hverja
einstaka kú. Ekki eiga fleiri kýr að vera í fjelaginu en
80. Oftast er gerð feitimæling í mjólkinni, og þá minst
10 sinnum á ári. Á reikningshaldara hvílir þagnarskylda
um alt er að hag einstaklinganna lýtur. Við hver ára-
mót eru svo birtir útdrættir úr reikningunum, og með
þeim fæst sá besti, staðbundni búfræðisfróðleikur, sem völ
er á, enda eru niðurstöðutölur þeirra taldar vissastar