Morgunn - 01.12.1934, Blaðsíða 77
M0R6UNN
203
Þessi vinur vor, nakinn og óskriftaður, sér enn á ný
að allar þessar lýsingar breytast eftir trúarbrögðunum
og upplagi einstaklingsins; hann uppgötvar enn með
beiskju, að maðurinn hugsar sér Guð og himinn í sinni
niynd . . . enda hafði vesalingurinn enga aðra fyrirmynd,
þar til nú fyrir skömmu, er hann tók að fá vitsmunaleg-
an, sjálfstæðan áhuga fyrir framtíðar heimkynnum sínum.
En engin trúarbrögð segja honum neitt um það,
hvort hann muni hafa líkama með holdi og blóði, eða
ef hann skyldi hafa andlegan líkama, á hvern hátt andi
hans endurnærist, hvernig hann hagi sér og hver sé af-
staða hans til þess, er gerist á jörðunni, sem hann hef>r
rétt áður kvatt.
Þau segja honum eklcert um listir, gamansemi, ástir,
vísindi og trú hinum megin, eða um það, hvernig hann
komist þangað og hvernig tekið sé á móti honum, né
hverjir það geri. Þau segja ekkert um það, hvort allur
skoðanamismunur falli þar niður, eða ef svo sé, hvað
komi í stað þess, sem er uppspretta alls lífs og þróunar.
Ekkert er heldur um það sagt, hvort vér endurfæðumst
til fullkomnunar, án nokkurs eigin tilverknaðar, eða sé
Það ófullkomleiki, þá hverrar tegundar.
Það er satt að vísu, að Búddatrúin svarar sumum
Þessum spurningum á óljósan, tvíræðan hátt, en þrátt
fyrir staðhæfinguna um reynslu-sannanir, þá eru svörin
orðuð á svo hugspekilegan og ópersónulegan hátt og
eru svo margbreytileg, eftir því, hvaða flokk Búdda-
trúarmanna er um að ræða, að freisting er til þess að láta
sér detta í hug, að Búddatrúin sé komin eins langt frá
kenningum hins vitra og mikla stofnanda hennar eins og
kristnir menn virðast stundum vera komnir frá Kristi.
En Búddatrúin er frekar heimspeki en trúarbrögð, en
sá er munurinn á þessu tvennu, að trúarbrögðin eru
heimspeki, sem orðið hefir fyrir áhrifum ástríðu- eða
tilfinningalífsins.
Skipulögð trúarbrögð eru yfirleitt þögul um það