Morgunn - 01.12.1971, Page 55

GERARD CROISET OG HUGSKYNJANIR HANS
133
að henni elnaði sóttin, og við dánarbeð hennar lá eftir á nátt-
borðinu hálfflysjuð ferskja, er hún skildi við. Eftir þetta sá
Croiset alltaf í huga sér hálfflysjaða ferskju, ef sjúklingur, sem
til hans var leitað ráða um, var með krabba.
Á árunum 1937-1940 tók að fara mikið orð af Croiset fyrir
hlutskyggni (Psychometri). Sá hann líka ýmsar sýnir, er virt-
ust boða innrás nazista í Holland, en ekki skildi hann fyrst i
stað, hvað á seyði var. Eru ýmsar forspár hans frá þessum ár-
um skrásettar og geymdar við sálarrannsóknastofnunina í
Utrecht-háskóla.
Árið 1936 suprði t. d. kunningi hans að nafni Van de Berg,
sem var aðstoðarforingi í Tilburg, og likað þar heldur illa lífið,
hvenær hann yrði fluttur þaðan og hvert hann færi. „Eftir
fjögur ár,“ sagði Croiset, „og þá ferðu til Utrecht.“ „Vitleysa,“
sagði Van de Berg. „Ef þú hefðir sagt Malligen gæti ég trúað
því, vegna þess að ég er í riddaraliðinu, en Utrecht getur ekki
komið til mála, nema til styrjaldar dragi.“
„Þá verður stríð innan fjögurra ára,“ svaraði Croiset, „því
að áreiðanlega verður þú þá fluttur þangað.“
Þetta kom allt á daginn. Árið 1940 var Van de Berg fluttur
til Utrecht, enda voru Niðurlönd þá orðin flækt í heimsstyrj-
öldina síðari.
„ . Enda þótt skímarnafn Croisets: Gerard
Stnðsann. . i ■ u *
(Geirharður) merki voldugan mann meö
spjót, er hann í hjarta sínu friðsemdarmaður og hefur viðbjóð
á stríði. Eftir að nazistar höfðu hernumið Holland i mai 1940,
var Croiset fyrirskipað að bera merki um það á armlegg sér
að hann væri Gyðingur. Segist hann síður en svo hafa skamm-
azt sín fyrir að bera þetta merki, hann hafi verið stoltur af því.
Vegna þess að hann var Gyðingur, fékk hann heldur ekki að
nota reiðhjól, svo að hann keypti sér hjólaskauta, sem hann
notaði á götunmn. Og enda þótt honum gæfist kostur á að
leyna ætterni sinu með þvi að honum yrðu útveguð fölsuð skil-
riki, hafnaði hann þvi.
Erfiðasti timi á ævi Croisets var árið 1941. Eitt sinn er hann
var staddur á heimili vinar sins, sem var lyfsali að nafni Kete-