Saga - 1968, Síða 9

KRAFAN UM ÞINGRÆÐI
5
ar hann síðast í ákafa sínum þeytti stjórnar[skrár]frumv.,
sem hann hélt á, af hendi í gólfið . . . þá hafði hann teygzt
fram yfir borðið og sló í það um leið, — þá sýndist mér
hann miklu hærri vexti en hann er."1)
Það er einkennandi um Benedikt Sveinsson, að hann lét
ekki verulega að sér kveða í hinum smærri þingmálum.
Það var í stórmálum þjóðarinnar eins og háskólamálinu,
hæstaréttarmálinu og — alveg sérstaklega — stjórnar-
skrármálinu, þar sem hann gat lyft sér upp í hæðir mælsk-
unnar, að hann varð mesti skörungur þingsins. Honum
var ekki gefið að vera natinn í smáu, að tala um fyrir
mönnum og gera þá sér handgengna í persónulegri við-
kynningu, að eiga í samningum og taka þátt í samstarfi.2)
Milli þinga hafðist hann því lítið eða ekkert að. Hann
mun t. d. engan þátt hafa átt í undirbúningi hins mikil-
væga Þingvallafundar 1885, svo að vitað sé.3) Af flokks-
félaginu í sinni eigin sýslu, Þjóðliðinu, vildi hann ekkert
vita, hafði aldrei getað ,,samþýðzt“ því.4) Mikið tiltöku-
mál var það ekki; Þjóðliðið hafði róttæka stefnu, sem
Benedikt Sveinsson var ósamþykkur, þa'ð var bændasam-
tök og andsnúið embættismönnum.5) f broddi þessarar
fylkingar var þar að auki maður, sem orðið gat hættu-
legur keppinautur Benedikts Sveinssonar um forustu, Jón
Sigurðsson á Gautlöndum. Þingvallafundurinn 1885, sem
úrslitum réð um endurskoðun stjórnarskrárinnar á Al-
þingi sama ár, var fyrst og fremst haldinn fyrir frum-
1) Fjallkonan 13/8 ’85.
2) Sbr. Suðra 28/7 ’83, Fjallkonuna 13'8 ’85, 11/10 ’93; — Bogi Th.
Melsted, önnur uppgjöf Islendinga eða hvað? (Kh. 1898), 27: „ ... Bene-
dikt Sveinsson er betur lagaður til þess að kveikja hug og tendra
gneistaflug meðal manna en að halda þeim saman að máli og fylgja
þeim beinustu og greiðustu leiðina. Hann er ósamvinnuþýður og óverk-
sýnn; þess vegna getur hann svo fátt til lykta leitt af þeim málum, sem
hann hefur barizt fyrir.“ — Sbr. enn fremur Magnús Helgason í bréfi
27/7 ’95 til Boga Th. Melsteds:.tBenedikt Sveinsson] er víst nauða
ópraktiskur maður og illa fallinn til foringja."
3) Sbr. Björn K. Þórólfsson, Skírnir 1966, 65.
4) Pétur Jónsson 15/9 ’87 í bréfi til Boga Th. Melsteds.
5) Sjá O. D„ Saga 1961, 218.