Saga - 1968, Side 10

6
ODD DIDRIKSEN
kvæði Jóns Sigurðssonar og Þjóðliðsins, og Benedikt
Sveinsson hafði aðeins með naumindum getað haldið for-
ustustöðu sinni á Alþingi 1885. Þegar kjörin var stjórnar-
skrárnefnd í Neðri deild það ár, hlaut Jón fleiri atkvæði
en Benedikt og varð formaður nefndarinnar. Benedikt
tókst eigi að síður að verða framsögumaður, að vísu eftir
hörð átök við Jón.1)
Á þingi hafði Benedikt óefað það fram yfir Jón Sigurðs-
son frá Gautlöndum, að hann var mikill mælskumaður og
líklega sá af forvígismönnum stjórnarskrármálsins, sem
færastur var um að eiga orðastað við sterkasta andstæðing
málsins, Arnljót Ólafsson, sem ekki aðeins var skarpur og
mælskur á sinn seinmælta hátt, heldur þar að auki hættu-
lega hæðinn og meinyrtur. Eftir þingið 1887 fann Jón Sig-
urðsson betur en áður, að það vantaði „öflugan fyrirliða
í þingið“. Sjálfur mun hann ekki hafa þótzt maður til að
takast á hendur slíkt hlutverk þrátt fyrir hi'ð mikla traust,
sem hann naut á þingi, og meðal hinna yngri manna kom
hann ekki auga á neinn, sem væri „vaxinn því“ að skipa
rúm fyrirliða.2) Honum auðnaðist ekki að lifa það að sjá
einn af yngstu þingmönnunum gera alvarlega tilraun til
að taka forustuna. Hann fórst af slysförum á leið til Al-
þingis 1889.
Benedikt Sveinsson var yfirléitt lítt til þess fallinn að
vera foringi fyrir hreyfingu, sem ekki var einungis þjóð-
1) Bogi Th. Melsted, sem var þingritari 1885, segir í minningum sín-
um, rituðum í sendibréfsformi til „Gó8s vinar" dagsettu 18/4 ’25:
Aðeins með hótunum um að „splundra" öllu málinu fékk Benedikt vilja
sinum framgengt. Eftir hótun Benedikts var fundum nefndarinnar
frestað, „og Jón Sigurðsson reið burt ór Reykjavík suður að Görðum
og var þar í tvo daga". „Þar rann honum reiðin og lét undan Bene-
dikt, þegar hann kom aftur. Við sem vorum á skrifstofunni undruð-
umst það, að við fengum ekki nefndarálitið í stjórnarskrármálinu
til prentunar, en seinna fékk skrifstofustjórinn [þ. e. Páll Briem] að
vita, hvernig á þvi stóð, og hann sagði mér þetta." — Ekki hef ég
getað fundið staðfestingu á þessari frásögn.
2) Jón Sigurðsson á Gautlöndum 25/8 '87 i bréfi til Valtýs Guð-
mundssonar.