Saga - 1968, Page 34

30
ODD DIDRXKSEN
manna nefndar.1) Meirihluti nefndarinnar, — hinir tveir
konungkjörnu Jón A. Hjaltalín, E. Th. Jónassen og hinn
þjóðkjörni þingmaður Friðrik Stefánsson, — lögðu til
nokkrar breytingar, sem þeir töldu, að myndu fyrr eða síð-
ar leiða til samkomulags við stjórnina. Jón Ólafsson studdi
nefndarálit meirihlutans með fyrirvara. Skúli Þorvarðar-
son var einn í minnihluta og vildi fá frumvarpið samþykkt
óbreytt. Meirihlutinn lagði til, að skotið yrði inn ívitnun í
stöðulögin og vildi taka upp heitið jarl í staðinn fyrir
landstjóra. Þar sem stóð í frumvarpinu, eins og það kom
frá Neðri deild, að konungur „lætur“ landstjórann fara
með vald sitt, breytti meirihluti nefndarinnar því orða-
lagi í „getur látið“. Afturköllunarrétt konungs lét meiri-
hlutinn standa óbreyttan, en bætti við hann ákvæði um, að
jarlinn gæti, ef honum þætti ástæða til, vísað spurningunni
um staðfestingu til konungs. Ennfremur lagði meirihlutinn
til, að þingmenn Efri deildar skyldu kjörnir ævilangt, fyrst
af konungi, en síðan af jarli. Loks skyldi ákvæðið um lands-
dóm falla brott, en æðsti dómstóll landsins dæma í ábyrgð-
armálum. I sambandi við þetta er ákvæðið um, að dómara
í æðsta rétti landsins megi ekki kjósa á þing. Ráðherra átti
aðeins að mega kjósa til Neðri deildar.2)
í þessu meirihlutaáliti birtast skoðanir þær, sem fram
komu í nefndaráliti hinna konungkjörnu 18873), nú sem
fullunnar tillögur. Eigi að síður voru breytingartillögurn-
ar fram komnar eftir viðræður við hóp þingmanna í Neðri
deild. Jón Ólafsson skýrir svo frá, að hann hafi alltaf ráð-
fært sig, meðan á störfum nefndarinnar stóð, við þá þing-
menn í Neðri deild, sem honum stóðu næst, og getur sér-
staklega Páls Briems.4) Að því er Jón Ólafsson segir, hafa
verið einir 8—9 menn í þessum hópi, sem hélt fundi sína á
lofti alþingishússins, heima hjá Jóni Ólafssyni og á rit-
1) Alþt. 1889 A, 401.
2) Sama rit C, 445 o. áfr.
3) Sjá O. D„ Saga 1961, 265 o. áfr.
4) Fjallkonan 9/11 ’89.