Saga - 1968, Síða 153

RITFREGNIR
149
tók þýzkan togara í landhelgi, var á opnum báti við 8. mann, yfirbug-
aði 30 manna áhöfn og kom skipinu á vald réttvisinnar. Hann var lengi
oddviti og hreppstjóri Vestmannaeyinga, sægarpur og brautryðjandi.
öðrum þræði var Sigurður einherji, of sérstætt karlmenni til að njóta
vinsælda í hlutfalli við það traust, sem menn báru til hans. Eins og
hetjur fornsagna afneitar hann trúarbrögðum. Ég hef öruggar sagnir
fyrir þvi, þótt ekki séu þær skráðar á bókina, að einnig i banalegunni
neitaði hann að beygja sig fyrir eilífðarvoninni. Þess vegna var það
m. a., að presturinn vandaði honum ekki hinztu kveðjuna. Þessi funa-
bráði öðlingur með víkingslundina ber uppi verk þeirra Þórbergs,
persónuleiki hans gerir það að fögrum bókmenntum.
Ef þar er fyrir Sigurðar hlut séð, er eftir hlutur Einars, framhald
af þessu bindi. Á sama hátt og Einar ríki hefur opnað hvern kima í
bænum á Heiði, á hann eftir að gerast leiðsögumaður okkar um
rangala íslenzkra atvinnu- og fjármála, samfara því að bregða ljósi yfir
kynslóðaskipti á öldinni. Hvert er og verður hlutskipti einstaklingsins
i þeirri veröld stóriðju og erlends fógetavalds, sem hér grefur um sig?
Er einstaklingurinn Einar ríki að bjarga sjálfum sér frá glötun með
kompaníi við hluthafann í allífinu? Fagurt er í Eyjum gefur fyrirheit
um, að vænta megi frá þeim félögum þroskaðra ávaxta af skilnings-
trénu, ef framkvæmdamaðurinn má vera að þvi að sinna nýja fyrir-
tækinu sínu.
Það er fagurt í Eyjum I bók Einars Sigurðssonar. Þar ljómar ekki
sama fegurðin og á Iívítárvöllum er, þegar vel veiðist. En ljúfur blær
dýrra minninga berst yfir sögusviðið. Eyjunum ann hann, er dálítið
stoltur af þeim og fólkinu þar og virðist í fullri sátt við tilveruna.
Bjöm Þorsteinsson.
Hannes Pétursson: Eyjarnar átján. Dagbók úr Færeyjaferð 1965.
Bókaútgáfa Menningarsjóðs. Reykjavík 1967.
Þetta er ferðadagbók frá Færeyjum með allrækilegum inngangi um
land, fólk og atvinnuhætti.
Inngangurinn er skýr og skilmerkilegur, en ferðadagbókin 19.-aldar-
leg með öllum þokka þess tíma. Hannes skynjar eyjarnar með skiln-
ingarvitin upp á gátt, hringsnýst „með uppglennt augun kringum
þennan gamla kofa“ i Kálfahlíð (bls. 88). Hann ferðast undir leiðsögn
sálufélaga sinna lifandi og dauðra: Djurhuus, J. F. Jacobsens, W.
Heinesens o. fl., og leitar að veröld sem var. Hún er ýmist farin eða
á förum í Færeyjum. sem annars staðar. Höfundur snuddar i húsa-
sundum, reikar um haga, andar að sér móreyk, sjávarseltu og tjöru-
angan og dáist að afrekum meistarans, sem stundað hefur högg-
rnyndasmið á eyjunum um milljónir ára. Hannesi lætur bezt að móta
landslagsmyndir orðum, leiða fram svipbrigði skýjafars og heiðrikju.
Hann er maður fámennis og kyrrlátra lífshátta, en ekki þess hraða, sem
einkennir kvikmyndir. Auðvitað er hann ekkert viðundur og blandar