Saga - 1993, Blaðsíða 144

142
EINAR H. EINARSSON
Hér með Bæjum (þ.e. frá Gatnabrún að Brandslæk) byrgði sýn til
austurfjalla um eittleytið en nokkurn tíma tók sortann að ná hér vest-
ur yfir. Mun það hafa verið um kl. 14 að askan tók að falla hérna og
varð þá skyndilega svo mikið svartamyrkur að ekki sáust handa skil
og þótt útidyr væru opnaðar sást ekki móta fyrir þeim nema þegar
mestu eldingablossarnir komu. Sást þá nokkra metra fram, rétt í svip,
því ekki skorti á eldingar og þrumur meðan öskumökkurinn hélst yf-
ir. Nokkur brennisteinslykt fylgdi öskunni en ekki var hún það römm
að til óþæginda væri a.m.k. í húsum inni. En kalla mátti að oft væri
ærandi hávaði þegar þrumurnar voru þéttastar. Um kveldið birti til í
nokkurn tíma en skellti svo á sama myrkri aftur með ennþá hörku-
legri ólátum og stóð sú atrenna lengi nætur.
Nokkrir menn lentu hér í töluverðum erfiðleikum að ná til bæja eft-
ir að myrkrið skall á. Þennan dag var haldin hrossarétt við Deildará (í
Skammadalsrétt). Menn úr Döiunum voru á leið inn Nesdal með
hrossahóp, rekandi, þegar myrkrið skall á. Brátt varð svo dimmt að
ekki tókst hrossunum að halda vegi svo mennirnir yfirgáfu hópinn og
reyndu að bjarga sér til bæja en ekki gekk það vel því oft urðu þeir
næstum að skríða til að halda götunni. Svo myrkt var að stundum
rákust þeir hver á annan án þess að sjá neitt. Að endingu náðu þeir að
bænum Fjósi og töldu sig hafa orðið fegna því ill þótti þeim vistin úti
í öskuregninu, mettuðu af ryki og brennisteinsfýlu. Vildi hvort tveggja
angra þá í augum og hálsi. Halldór Jónsson, bóndi og kaupmaður í
Suður-Vík, var á leið heim úr hrossaréttinni. Þegar hann var kominn
suður undir Selhrygg skal myrkrið á. Bráðlega varð svo dimmt að
hestur hans hætti að halda vegi. Fór hann þá af baki og tókst að fikra
sig eftir vegarbrúninni þar til hann taldi sig vera kominn á móts við
fjárhús sem hann átti vestan vegar, á móts við Grafarhól. Með hjálp
glætunnar frá eldingablossunum tókst honum að finna húsið og hélt
sig þar uns rofaði til síðdegis. Komst hann þá með sæmilegu móti
heim.
Þetta er hið eina sem heyrst hefur um að menn hafi lent hér (í ná-
grenni Skammadalshóls; innskot. ATG) í erfiðleikum af völdum goss-
ins.
Um kveldið hvessti af norðaustri í Austur-Mýrdalnum, allt út fyrir
Vík, og fauk þá askan allmikið til og þykknaði mjög í lautum. Hér út
með hvessti ekki svo askan lá jafnfallin. Varð þetta síðasti dagurinn
sem aska féll í Mýrdal. Hefur svo og verið í Meðallandi.