Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1947, Blaðsíða 30

12 TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
víðlesnar og áhrifaríkar. — Sbr.
einnig grein mína “íslensk fornrit
og enskar bókmentir”, sem að ofan
er vitnað til. — Eitt er víst, að
Longfellow hafði mjög miklar mæt-
ur á Gray óg átti fyrstu útgáfuna
af kvæðasafni hans, 1768, en þar
voru umræddar stælingar hans á ís-
lenskum fornkvæðum prentaðar
fyrsta sinni. Á hinn bóginn var það
eðlilegt, að fornaldarlíf og fornaldar
menning Norðurlanda, eins og
hvorttveggja er túlkað í sögum og
kvæðum ofannefndra skálda, séð í
hárómantískum spegli þeirra, talaði
kröftuglega til hins unga skálds,
jafn hugfanginn og hann var af hinu
fjarlæga, ævintýralega og leyndar-
dómsfulla. Fram að þessum tíma
hafði hann þó eigi, að því er vitað
verður, lagt neina sérstaka rækt
við norræn fræði, en segja má, að
akur huga hans hafi verið plægður
hvað það snerti, þá er hér var kom-
ið sögu.
í fyrrgreindri Norðurálfuferð
sinni, 1826—’29, lagði hann að vísu
eigi leið sína til Norðurlanda, en
eigi að síður varð hún til þess að
vekja hjá honum sterka löngun til
að kynnast þeim og menningu
þeirra. Hann dvaldi í Rómaborg
mikinn hluta ársins 1828 og komst
þar í kynni við fjölda sænskra lista-
manna; einkum varð náin vinátta
með honum og sænska skáldinu
Karl August Nicander, 1799—1839.
Einnig kyntist hann að nokkuru
Bertel Thorvaldsen, myndhöggvar-
anum heimsfræga. Gat eigi hjá því
farið, að þessi kynni af listamönn-
um og rithöfundum af Norðurlönd-
um færðu Longfellow heim sann-
inn um það, að nútíðarmenning
stæði þar með blóma bæði í listum
og bókmentum, en áður hafði hann
aðeins heillast af Norðurlöndum
fornaldarinnar. Vafalaust er þess
einnig rétt tilgetið, að Nicander
hafi frætt hann bæði um bókmenta
stefnur og ýms helstu samtíðar-
skáld á Norðurlöndum, en hinn
fyrrnefndi hafði á suðurleið sinni
heimsótt Esaias Tegnér á Skáni og
þá Adam Oehlenschlager skáld og
Rasmus Christian Rask málfræð-
ing í Kaupmannahöfn. Mun því sú
ákvörðun Longfellows að afla sér
frekari þekkingar á Norðurlanda-
málum og bókmentum eiga rót
sína að rekja til hinna nánu kynna
við Nicander, en hugur þeirra
beggja hneigðist að rómantískum
viðfangsefnum í bókmentum.
Á kennaraárum Longfellows i
Bowdoin College er svo að sjá, sem
áhugi hans á Norðurlöndum hafi
haldist vakandi með ýmsum hætti,
og var honum það mestur þrándur
í götu, hve sárfátt var þar rita um
norræn efni, þó líkindi séu til,
hann hafi átt aðgang að einhverj-
um slíkum ritum, auk þeirra bóka
á því sviði, sem hann átti sjálfur og
mun hafa aflað sér í Þýskalands-
dvöl sinni, en það voru þýskar þýð'
ingar af íslenskum fornsögum °S
fornkvæðum. Margháttaða fræðslu
um Norðurlandabókmentir að fornu
og nýju fann hann á hinn bóginn i
breskum og amerískum samtíðar
tímaritum, er hann las gaumgmfi'
lega. Hinn víðtæki lestúr hans á
þessum árum mun einnig meS
ýmsum öðrum hætti hafa náð til
Norðurlandamála og bókmenta, en
hann lagði nú kapp á það að byggía
sem traustast ofan á þann grund-