Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1947, Blaðsíða 77

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1947, Blaðsíða 77
GUÐMUNDUR G. HAGALÍN FIMMTUGUR 59 ari í Iöunni 1934 og skal ekki endur- taka hann hér. En í henni gagnrýnir hann stefnumið íslenskra bókmenta eins og þær voru um 1920, og finnur þar ekki nema stefnuleysi eftir sig- ur þjóðarinnar í baráttunni við Dani. En einmitt hér telur hann það verkefni skáldanna, að vísa leiðina fram, eftir nákvæma rann- sókn á eðli þjóðarinnar — ekki eins og það birtist hjá borgurum bæj- anna, bankamönnum, kaupmönnum, útgerðarmönnum, skipstjórum, rit- stjórum, ráðherrum, stjórnmála- mönnum að dæmi Kvarans og Kambans — nei, eins og það birtist hjá alþýðunni, óbrotinni, óspiltri og frumstæðri, þessari alþýðu, sem að hyggju Hagalíns er full af speki, ef maður kynni að túlka hana. “Sumir alþýðumenn, einkum þeir sem minst eru lærðir, geta varla sagt svo orð, að eigi bendi það á andlega sjálfstæðan meið með ótelj- andi og ófyrirsjáanlegum þroska- möguleikum.” Ef það er ekki rómantík að setjast við fætur Kristrúnar gömlu frá Hamravík og nema að henni speki, þá skýtst mér í greiningu hlutanna. En Hagalín, sem er allra manna fróðastur um samtímabókmentir, vill heldur telja sig raunsýnismann —realista,— og er þá skylt að at - huga, á hverju hann muni grund- valla þá skoðun sína. Hað er satt, að hann hefir meir og rneir gert sér far um raunsæi í lýs- lngum sínum af söguhetjum sínum. Hann gengur nær söguhetjum sín- Urn en hann gerði í upphafi, lýsir þeim með öllum þeirra kostum og ^enjum, hermir eftir þeim og hugs- ar í þeirra stíl. Og honum mun seint verða brugðið um, að hafa málað neinar glansmyndir af postulum sínum, þótt lengi muni stafa birtu af sumum söguhetjum hans. Það er als ekki auðvelt, að gleyma gömlu konunni í Hamravík. Hitt er líka satt, að sumar af síð- ari bókum Hagalíns hafa verið með nokkuð öðru og raunsæara sniði heldur en hinar fyrri bækur hans. — í hinum fyrri bókum hefir mað- ur postulana og boðskap þeirra, í hinum síðari heldur lífið sjálft. Af þessari síðari raunsærri gerð virðist mér Kirkjuferð vera og kannske besta dæmið: Blítt lætur veröldin. Hér er ljósi og skugga jafn skift svo, að manni virðist frásögnin vera mjög sönn mynd af veruleik- anum, yndislegum eða ógurlegum, eftir því sem á hann er litið. Hag- anlega nær höfundur þessum til- gangi sínum í síðustu lýsingu bók- arinnar. Bílferðin með hinum skörpu andstæðum sínum, sorg og dauða, léttúð og fastúð verður að tákni hinnar stríðu hljómkviðu veruleikans. Það er mjög undir skaplyndi hvers og eins komið, hvort hann lætur hugfallast eða jafnvel sturlast, þegar eyru hans opnast fyrir þeim ámáttka söng, eða hvort hann er nógu mikið karl- menni til að láta sér hvergi bregða. En með því að Hagalín er karlmenni og “glaður maður” eins og vinir hans kölluðu hann strákinn, þá ból- ar hvergi á neinum afslætti við veruleikann í bókum hans, heldur þvert á móti. V. Næsta haust 10. október 1948 á Guðmundur G. Hagalín fimmtugsaf-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.